Bijdrage uitvoe­rings­kader Wadden­fonds

Voorzitter, zoals ook al gezegd in de commissie. Het Waddenfonds is een mooi instrument waarmee - ook voor de natuur op het Wad - mooie dingen zijn gedaan. De gedeputeerde zei tijdens de commissie terecht, - tenminste als je puur en alleen naar het waddenfonds kijkt, - dat het fonds niet is bedoeld om het hele ecosysteem erbovenop te helpen. Toch kan het in samenhang met andere plannen zoals bijvoorbeeld de agenda voor het waddengebied 2050 en het convenant Viswad een extra boost geven in de juiste richting. Wij roepen GS op om dan ook die koppelkansen te gebruiken met als doel het bereiken van het hoogste goed: het herstel van het ecosysteem in het Waddengebied.

Ecologisch herstel van de Waddenzee is zeer dringend nodig. Eén van de aanbevelingen uit de evaluatie van het Waddenfonds spreekt over het duidelijk omschrijven van een einddoel. Wetenschappers van de RUG hebben samen met anderen in het kader van Waddensleutels het grote belang van een grootschalig voedselwebherstel in beeld gebracht en een voorstel gedaan om dat tegen 2026 te realiseren.

Dat streven naar een grootschalig voedselwebherstel zou de Partij voor de Dieren graag als einddoel opgenomen zien in het definitieve Uitvoeringskader Waddenfonds. (Motie: Einddoel Waddenfonds).

Voorzitter, in dat licht moet ook ons amendement “Win/win voor ecologie en economie gezien worden. Het is niet de bedoeling om de afspraak 50% ecologie en 50% economie los te laten. We beseffen dat die afspraken zijn gemaakt met het Rijk….. maar om ook subsidies voor economische projecten zodanig te beoordelen dat ze niet alleen niet schadelijk zijn voor het Wad, maar ook nog een plus geven op het ecologisch gezonder worden van het systeem.

Een mooi voorbeeld is Slow Mill waarbij uit de golfslag van de zee duurzame energie wordt gewonnen. De constructie die ze in het water hebben gezet blijkt ook bij te dragen aan biodiversiteit. Win/win dus!

Voorzitter, veel is alleen maar mogelijk als we voldoende kennis in huis hebben. Volgens de evaluatie schort het daar nog wel eens aan. Eén van de top 6 aanbevelingen uit de evaluatie is, om kennisvragen met spoed uit te werken tot een kennisprogramma, resulterend in toepasbare kennis voor het versterken van de hoofddoelen van het Waddenfonds/Waddengebied. Daarvoor moet voldoende budget beschikbaar zijn. Vandaar onze motie: kennisprogramma sterk en veerkrachtig voedselweb.

Wat we zeker niet moeten willen is dat met het geld uit het Waddenfonds een hobby wordt uitgeoefend die leidt tot steeds meer lood in het water. De sportvisserij. Jaarlijks komt door sportvissers vele duizenden - voor het het milieu, maar ook voor mensen - zeer giftig lood in het water. Het Waddenfonds heeft geïnvesteerd in projecten die als één van de doelen hadden om ‘de sportvis-economie’ aan te jagen, hetgeen in contrast staat met het oorspronkelijke doel, namelijk die van de bescherming van de ecologie van het Waddengebied en de daarin levende dieren. Daarom onze motie: Waddengeld niet naar vervuilende hobby’s.

Van de zee even het land op. De in de uitvoeringskader genoemde kringlooplandbouw zouden we graag iets specifieker willen omschrijven. Het is belangrijk dat ook de kringlooplandbouw natuurinclusief is, zodat we beter borgen dat de ecologische kwaliteiten van het Waddengebied niet worden aangetast, maar worden versterkt. Landbouw werkt dan samen met de natuur, in plaats van ertegen. Vandaar ons amendement: natuurinclusieve kringlooplandbouw.

Voorzitter, iedere keuze die het waddenfonds maakt, zal direct - in min of meerdere mate - het welzijn van dieren raken. Het gaat om hun leefgebied! Wij vinden daarover niets terug in het uitvoeringskader. Daarom twee moties:

de eerste roept op om bij de te subsidiëren activiteiten expliciet dierenwelzijn mee te laten wegen (Motie: houdt rekening met dierenwelzijn) en de tweede roept op om dierenwelzijnsorganisaties vaker om input te vragen. Zij brengen een kennis mee, die anderen vaak niet hebben. (Motie: Vraag input dierenwelzijnsorganisaties).

Via een amendement willen we voorkomen dat we zeer dieronvriendelijke, en allerminst duurzame viskwekerijen langs het wad krijgen. We vrezen voor een intensief houden van vis voor consumptie. Ook worden vissen vaak gevoerd met vismeel gemaakt van wilde vis. Daarom willen we binnen het thema aquacultuur vissen daarvan uitsluiten. Vandaar het amendement: Geen viskwekerijen financieren uit Waddenfonds.

Tenslotte voorzitter, de samenstelling van het Algemeen Bestuur van het Waddenfonds. Nu zitten er in het Dagelijks- en in het Algemeen Bestuur alleen maar gedeputeerden. Dat geeft in onze ogen een ongewenste disbalans. Uit de evaluatie blijkt dat - voor de provincies Groningen en Fryslân - geldt dat door vertegenwoordiging van gedeputeerden in het Algemeen Bestuur van het Waddenfonds de Provinciale Staten zelf meer op afstand van het Waddenfonds staan en het daardoor lastiger is voor de Provinciale Staten om hun kaderstellende en controlerende taak uit te voeren. De PvdD zou dan ook graag zien dat het Presidium besluit om een voordracht voor te bereiden voor de aanwijzing van twee statenleden als lid, …twee statenleden als plaatsvervangend lid, ….een gedeputeerde als lid, ….en een gedeputeerde als plaatsvervangend lid van het Algemeen Bestuur Waddenfonds. Daarom de motie: Waarborg sterkere rol Provinciale Staten.