Algemene beschou­wingen

Dank voorzitter,

Uit het boek “De onbewoonbare wereld” van David Wallace-Wells: “Op een dag, …die misschien niet zo lang meer op zich laat wachten, … vragen de bewoners van een warmere, …. Meer gevaarlijke, en biologisch minderwaardiger planeet…. dan die… waarop ik heb geleefd, … zich misschien af wat er bij u en mij in ons hoofd omging,… dan wel of we ons hoofd überhaupt wel hebben gebruikt”!

Voorzitter... de klimaatcrisis. Het roer moet volledig om! Kleine stapjes voldoen niet langer! Drastische maatregelen zijn nodig. Ook de provincie moet radicale keuzes maken! En we moeten heel snel een manier vinden om onze bevolking daarin mee te nemen! We leven in een tijd van ecologische ineenstorting!

De schrijvers Kingsnorth en Hine schrijven dat de wortel van deze crisis gelegen is in de verhalen die we onszelf vertellen. Met name de mythe over vooruitgang, de mythe dat de mens een centrale plaats inneemt en dat we losstaan van de natuur. Al die mythen zijn des te gevaarlijker omdat de mens vergeten is dat het om mythen gaat. De mens moet weer leren onderdeel van de natuur te zijn, of beter gezegd, te accepteren dat zij onderdeel van de natuur is. Een natuur die genadeloos zal toeslaan, als we haar blijven tergen en negeren!

De opwarming van de aarde is een feit. De Noordpool dooit, en met het dooien van de permafrost komt er nog meer CO2 in onze atmosfeer. Hitte en droogte slaan toe aan de ene kant van de wereld. Buitengewoon harde stormen met enorme overstromingen slaan op ongekende wijze toe elders op deze planeet. Met de vluchtelingenstroom uit Syrië is er een grote stroom klimaatvluchtelingen op gang gekomen. Dat zullen er in de toekomst alleen maar meer worden. Veel meer!

Vandaag de dag sterven jaarlijks 200.000 mensen door de droogte in India. Rond 2020 zullen er in dat land 100 miljoen mensen gebrek aan water hebben en rond 2030 600-700 miljoen. Voorzitter, dat is één land, zo zullen er velen zijn. Door de stijging van de zeespiegel zullen als eerste laaggelegen derde wereldlanden en eilanden onder het water verdwijnen.

Het westen, hoofdveroorzaker van de klimaatcrisis, zingt het wellicht nog even uit, maar wel alleen als er enorme kosten worden gemaakt om bijvoorbeeld het stijgende water aan de buitenkant van de dijken te houden. Tropische ziektes zullen ook Europa bereiken. Een paar weken geleden hoorden we van een tropisch horrorteek aan de grens bij Venlo. Een teek die voor het eerst de zachte winter heeft overleefd en zeer ernstige ziektes kan overbrengen. De oprukkende eikenprocessierups is een ander voorbeeld.

Voorzitter, het eerste wat we – ook als provincie - moeten doen is erkennen dat er een echte klimaatcrisis is. Roep als provincie - in navolging van Groot Brittannië, Ierland en een groeiende groep steden, inmiddels al meer dan 100 - de klimaatnoodtoestand uit!

Voorzitter de Partij voor de Dieren beseft dat we door de gaswinning al een noodtoestand hebben in de provincie. Precies als bij de klimaatcrisis veroorzaakt door de fossiele hebzucht van de westerse mens. Net zoals Groningen letterlijk is en wordt leeggezogen en ernstig beschadigd wordt achtergelaten, zo wordt onze planeet leeggezogen en ernstig beschadigd nagelaten aan de volgend generatie. Voorzitter, het wordt een hele klus. Gelukkig zet dit college een flink aantal stappen in de goede richting. Toch moet het beleid directer en ook scherper worden. We willen als Partij voor de Dieren via een aantal moties een voorzetje doen.

Begin serieus met de eiwittransitie. Ook met het oog op het terugfluiten van de PAS door de Raad van State! Milieu, klimaat en het dierenwelzijn zijn daarbij gebaat. De veeteelt is verantwoordelijk voor zo’n 18% van de gehele uitstoot van broeikasgassen en heeft door de vele raaigraswoestijnen in onze provincie enorm veel bijgedragen aan het verlies van de biodiversiteit. Het is een grote speler dus!

Geef zelf het goede voorbeeld, daarom dienen wij nu wel de motie Carnivoor, geef het door! in. Mensen die toch vlees willen eten, kunnen dat doorgeven en dan kan er rekening mee gehouden worden. (Motie: Carnivoor geef het door)

Onderzoek de mogelijkheden (en voer ze dan ook uit) om de veestapel in onze provincie te laten krimpen. U bent als het goed is op dit moment bezig om de mogelijkheden voor de eiwittransitie te onderzoeken. Wij hopen dat u nadrukkelijk ook onderzoekt of er op korte termijn al lokaal eiwitrijke plantaardige producten kunnen worden geproduceerd. . Vraag de RUG en/of de Hanzehogeschool om mee te denken. Zoek er duurzame startups bij. Stel een subsidieregeling in.

Ga nog actiever voor het klimaat en de biodiversiteit aan het werk en neem daarin de bevolking mee:

1. Voorzitter, er vinden in Afrika op verschillende locaties prachtige initiatieven plaats. We zien het regelmatig op de televisie terug komen. Het heet “Just digg it” . Onder het motto: “Als we de aarde kunnen opwarmen, dan kunnen we haar ook weer afkoelen” is men bezig met grootschalige landschapsherstelprojecten. De projecten worden samen met de bevolking gerealiseerd. De provincie heeft aangekondigd bossen te willen planten in de komende jaren. Doe meer! Betrek de bevolking hier actief bij door met hen een klimaatbos aan te planten. Koppel het bijvoorbeeld aan de landelijke boomplantdag. Wij dienen hiertoe een motie in.
   
2. Voorzitter, belangrijk is het dat bewoners weer een gezonde relatie krijgen met de natuur. Allerlei provincie hebben subsidierondes lopen voor groene burgerinitiatieven en groene schoolpleinen. Met name die laatste is een absolute win-win situatie: goed voor de kinderen, de onderwijskwaliteit, de natuur en de leefomgeving. Wij roepen het college op om die optie ook nadrukkelijk te creëren en publiek te maken. (Motie: groene speelplaatsen).
3. Voorzie in een digitaal platform waarop buurten in Groningen hun projecten met elkaar kunnen delen, vragen kunnen stellen, tips kunnen krijgen, ingangen kunnen vinden richting het gemeentelijk en provinciaal bestuur enz. (Motie: Groen platform)
4. De provincie trekt als leningsfaciliteit een bedrag van 20 miljoen euro uit voor particulieren voor o.a. het opwekken van zonne-energie. Neem daarbij de bevolking mee. Benader nadrukkelijk èn in de eerste plaats de minst draagkrachtigen in onze samenleving en geef ze de mogelijkheid om zonnepanelen te leggen op hun dak. Neem hun zorgen weg en reken hen voor dat de kosten van het terug betalen van de lening minder zal zijn dan dat wat men aan de lagere energiekosten in de zak houdt. Minder draagkrachtigen werken dan mee aan de energietransitie en houden iedere maand ook nog een paar tientjes extra over in de pocket. (Motie: energielening lagere inkomens)

Doe meer voor alle dieren in onze provincie. Geef de biodiversiteit de ruimte.Voorzitter, wij zijn verheugd over de recente uitspraak inzake de PAS. Eindelijk gerechtigheid voor de natuur en de biodiversiteit. Maar – tegelijkertijd – maken we ons grote zorgen! We zijn bang dat er weer nieuwe trucs uit de doos gehaald worden om de uitspraak te omzeilen, dat er opnieuw – net zoals de voorbije tien jaar - moedwillig gesjoemeld gaat worden ten koste van onze onvervangbare natuur. Wij vragen het college om zich bij de overleggen tot het uiterste in te spannen om dit te voorkomen. Graag een reactie van de gedeputeerde.

Voorzitter, alle dieren van de kleinste tot de grootste heeft haar eigen, uiterst belangrijke plaats binnen het ecosysteem. We moeten af van het idee dat de mens centraal staat, dat is pertinent onjuist. Het ecosysteem is een aaneengesloten systeem, waarbij alle dieren in afhankelijkheid tot elkaar staan. Ook de mens behoort daartoe. Nu de natuur zich tegen ons gedrag keert, gaan we dat hopelijk meer beseffen. Daarom moeten we alles doen om de biodiversiteit te verhogen. Wat we maar kunnen bedenken om de dieren die hier ooit leefden terug te krijgen. Insecten, vogels, zoogdieren. Maar ook bloemen en planten.

Hier liggen legio mogelijkheden, óók voor de provinciale overheid. Zet nog steviger in op kruidenrijke weilanden, bloeiende akkerranden. Zorg bij nieuwe aanplant dat er dan meteen inheemse, bloeiende bomen en struiken geplant worden die de biodiversiteit ondersteunen. Vuilboom, gele kornoelje, wilg, wilde appel, meidoorn en lindes om er maar een aantal te noemen. En breng het belang van deze vorm van aanplant breed onder de aandacht. (Motie: planten voor biodiversiteit)

Voorzitter,

De Gemeente Geertruidenberg heeft als eis voor de door haar verpachte gronden gesteld, dat er geen Round Up meer mag worden gebruikt en dat er verplicht akkerranden moeten worden ingezaaid. Ook de provincie verpacht gronden’(Daarom deze motie: Duurzaam gebruik van eigen gronden).

Voorzitter, dan even een klein maar niet onbelangrijk zijweggetje, het tirannieke deel van de mens dat beslist over het wel of niet in leven laten van dieren moeten we achter ons laten. De dieren moeten zichzelf beheren. Zij weten beter dan wie ook hoe men in balans komt. Een belangrijke speler kan de wolf worden. Ik las laatst een mooi gedichtje over de wolf in Groningen:

Laat mij rennen en springen

Laat mij jagen op de akkers

Laat mij janken naar de maan

Laat mij mijn gang maar gaan.

Op de Veluwe woont inmiddels een roedel. Zij eten alleen wild, Laat de wolf welkom zijn en blijven. Laat haar maar janken naar de maan!

Dan tenslotte nog even terug naar de hoofdlijn van mijn betoog. Onze planeet is in grote nood. We kunnen nu nog kiezen welke kant het op gaat. Waar kiezen we als provincie voor? Ik sluit met twee citaten uit het voornoemde boek “de onbewoonbare wereld” .

Pas wanneer we beseffen dat de gezondheid van het bos ook onze gezondheid is, komen we af van hebzucht als de enige factor die ons handelen stuurt.

en

Hoe zal de volgende generatie naar ons terug kijken? Ik hoop niet met de gedachte: “Ze leefden voor het geld, en daar zijn ze ook voor gestorven”.

Dank u wel!