Bijdrage Staten­ver­ga­dering brief regionale veen­wei­de­stra­tegie

Voorzitter, wat opvalt in de gekozen strategie rondom de aanpak van veenoxidatie in de provinciale veenweides is het lange tijdspad. En dat komt bovenop al die jaren die al verloren zijn gegaan. De uitvoering begint pas in 2026 en mag uitgesmeerd worden tot 2050. Ondertussen gaat de veenoxidatie in alle hevigheid door. Het probleem is al zo lang bekend! Heeft het klimaat nog tot 2050 voordat “the point of no return” is bereikt?

Klimatologen zeggen massaal nee.., sterker nog er zijn al locaties op de wereld waar het klimaat zodanig veranderd is, dat je al kunt spreken van een omslagpunt. In Europa heeft de gemiddelde temperatuur de 2 graden sinds de industriële revolutie al overstegen met al de extreme weersuitingen van dien. Zo zagen we de afgelopen zomer hoe een ongekende hitte en droogte ons continent teisterde. …Bosbranden in voornamelijk het zuiden van Europa…, Duitsers die over de bodem van de Rijn liepen….Gletsjers die in rap tempo verdwijnen. Maar ook in Groningen gaan we de gevolgen merken: de leveringszekerheid van drinkwater staat inmiddels serieus onder druk.

Met dit in ons achterhoofd, begrijpt de Partij voor de Dieren niet, waarom er gekozen wordt voor zo’n trage aanpak om veenoxidatie tegen te gaan? Waar is de intrinsieke motivatie van dit college om het probleem, onderdeel van de grootste humanitaire- en ecologische crisis ooit, zeer daadkrachtig op te pakken?

En dan hebben we het nog niet eens gehad over de schade aan woningen en andere gebouwen door inklinking van het Veen, doordat het te droog is!

Voorzitter, de 3 kernwoorden uit de veenweidestrategie:

1. WETEN: De kennis is er toch? Er is al jarenlang overal in het land onderzoek gedaan! In 2020 nog weer door de WUR (Wageningen Universiteit and Research). Pilots te over… die plaatsvinden of zijn afgerond.
2. WILLEN: Of de provincie echt “wil”, dat is natuurlijk een vraag, maar gezien de enorme opgave zullen we vooral “Moeten”. Geen mooi werkwoord beginnend met een W, maar vooral het grote “moeten” moet ons dwingen tot een versnelde aanpak, waarbij in de ogen van de Partij voor de Dieren het niet overal en altijd zo ingewikkeld hoeft te zijn.
3. WERKEN: Dit punt moet versneld naar voren gehaald worden. Ga aan het werk! Wees daadkrachtig! (Motie: Stevig doorpakken tegen veenoxidatie)

Voorzitter de meest voor de hand liggende en de enige juiste oplossing is natuurlijk het verhogen van de grondwaterstand. We begrepen van de gedeputeerde - uit antwoorden op onze vragen gesteld tijdens de commissie - dat het waterschap daarover gaat. Dat klopt, echter de provincie neemt taakstellende besluiten over de functie van een gebied. Het waterschap moet daar vervolgens op acteren door bijvoorbeeld het peil te verhogen. Als je actief hierover met elkaar in gesprek gaat, wordt de vicieuze cirkel van op elkaar wachten en naar elkaar wijzen doorbroken.

Voorzitter, er is direct winst te halen uit het binnen halen van zogenaamd laag hangend fruit, een paar voorbeelden:

• Wat meteen kan is een verhoging van het waterpeil met een verhoogde grondwaterstand tot gevolg in het Zuidlaardermeergebied en in de weidevogelgebieden in de Onnerpolder. Verdere vernatting houdt veenoxidatie tegen en is ook nog goed voor de weidevogels.
• De polder Lappenvoort/Oosterland is een groot natuurgebied in het Natuurnetwerk Nederland, waar heel veel te halen valt als het gaat om het verminderen van de veenoxidatie. Het gebied wordt echter gegijzeld door een relatief kleine landbouwenclave, waardoor het waterpeil door het waterschap niet verhoogd kan worden. Hier moet - volgens het Waterschap - de provincie doorpakken. Is het college daartoe bereid? Wat is de laatste stand van zaken in dit natuurgebied?
• Dan de polder Lageland. Een agrarisch gebied waar een groot zonnepark komt en de Hyperloop. Zaken die prima samen gaan met peilverhoging.

Voorzitter, er zijn meer gebieden te noemen, en er moet daarnaast natuurlijk veel meer gebeuren, want ook in de agrarische gebieden moeten we uiteindelijk aan de bak. Maar het plukken van het laaghangend fruit zal veenoxidatie verminderen en is een goed begin, en daarom de motie no-regret maatregelen verhoging waterpeil.