Gezondheid omwo­nenden geiten­hou­de­rijen geen prio­riteit voor provincie en gemeenten

Het aantal geiten in de provincie Groningen groeit gestaag. De nieuwste bedrijfsuitbreiding vindt plaats in Sellingen, waar een geitenhouder 2150 melkgeiten wil gaan houden. De provincie weigert nog steeds de regie in handen te nemen ten aanzien van de gezondheidsrisico’s die grote geitenbedrijven meebrengen. De Statenfractie van de Partij voor de Dieren wil dat het College alsnog een provinciale geitenstop invoert.

Statenlid Ankie Voerman vindt het onbegrijpelijk dat er geen verantwoordelijkheid wordt genomen voor de gezondheid van inwoners: “Eén van de kerntaken van de provincie is het bewaken van een veilige en schone leefomgeving. Daarbij hoort ook het tegengaan van luchtvervuiling, stank en de verspreiding van zoönosen door de veehouderij. De provincie beweert dat ze actief wil sturen op bronnen van luchtvervuiling, maar tegelijkertijd wordt toegestaan dat gemeenten de luchtkwaliteit grondig verzieken door dit soort bedrijven te vergunnen.

Momenteel loopt een RIVM onderzoek naar de verbanden tussen geitenhouderijen en longklachten. De uitkomsten van dit onderzoek zijn ten gevolge van de coronapandemie vertraagd tot eind 2024. De GGD en het RIVM adviseren al jaren om uit voorzorg een afstand van 2 kilometer aan te houden tussen nieuwe of uitbreidende geitenbedrijven en woonbebouwing. De Sellinger geitenhouderij ligt op enkele honderden meters afstand van het dorp Jipsingbourtange.

In acht provincies geldt een geitenstop, de provincie Groningen laat de regie echter over aan de gemeenten. Met als gevolg dat de ene gemeente vergunningen aan geitenhouders weigert en de volgende de deur wagenwijd openzet. Voerman: “De bescherming van omwonenden staat in veel gemeenten niet op de eerste plaats. De gemeente Westerwolde heeft bijvoorbeeld geen uitgebreid milieuonderzoek laten uitvoeren naar mogelijke gezondheidsrisico’s voor mensen uit Jipsingbourtange. Terwijl dit ons inziens standaard moet gebeuren voordat er besluiten genomen worden. Je mag niet lichtzinnig omgaan met de gezondheid van mensen.”

Vorige maand bepaalde de Raad van State in een zaak tussen een geitenhouder uit Rottum en de gemeente Het Hogeland dat de overheid wel degelijk vergunningen mag weigeren op grond van het voorzorgsbeginsel. Het Hogeland stelde een bestemmingsplan vast waarbij nieuwvestiging en uitbreiding van geitenhouderijen binnen de gemeentegrenzen niet langer is toegestaan, waartegen de geitenhouder bezwaar maakte. Voerman wil dat de provincie ook het voorzorgsbeginsel leidend maakt, want eenmaal opgelopen gezondheidsschade is vaak onomkeerbaar.

Het leven van een melkgeit is dieronwaardig. De dieren komen op de meeste bedrijven nooit buiten. Ze zitten letterlijk met duizenden soortgenoten opgepropt. Geen kans om voor hun eigen jongen te zorgen (de geitlammeren worden immers meteen na geboorte weggehaald), geen mogelijkheid voor normaal kuddegedrag want de 'kudde' is veel te groot. De dieren worden gedegradeerd tot melkfabriekje.