Zesen­zestig provin­­ciale fracties willen groene besteding Europese land­bouw­­gelden

Op initiatief van de Noord-Hollandse fracties van de Partij voor de Dieren en GroenLinks, roepen 214 provinciale Statenleden de Tweede Kamer en minister Schouten van landbouw op om met een ambitieus plan te komen voor de besteding van 800 miljoen Europese gelden per jaar voor de Nederlandse landbouw. De Universiteit van Wageningen berekende dat minstens 30% besteed moet worden aan verduurzaming om een toekomstbestendige landbouw te realiseren. Vandaag praat de Tweede Kamer hierover. De Groningse Statenfractie van de Partij voor de Dieren is ontevreden over de inzet van de landbouwgedeputeerde in het interprovinciaal overleg. Biodiversiteit, klimaat, dierenwelzijn en natuurinclusieve landbouw kregen te weinig prioriteit.

Een flink deel van de Europese gelden wordt door de provincies verdeeld. Onlangs publiceerden de provinciale vertegenwoordigers met de landbouwportefeuille uit naam van het Interprovinciaal Overleg een advies voor het Rijk. De inhoud is niet of nauwelijks afgestemd met Provinciale Staten. Volksvertegenwoordigers van 66 provinciale fracties van GroenLinks, Partij voor de Dieren, D66, Partij van de Arbeid, SP, ChristenUnie, DENK, Partij voor het Noorden, Lokaal Brabant en 50PLUS nemen hier afstand van en pleiten in een brief aan de minister en de Tweede Kamer voor een groener plan. Statenlid Ankie Voerman: "Het plan dat het IPO heeft ingediend bij het Rijk is een uitermate mager compromis, met schrikbarend lage ambities. We kunnen veel bereiken voor biodiversiteit, klimaat en milieu met de Europese middelen, maar dan moet het geld wel op de juiste plek terecht komen. Het is al twee over twaalf, nog zes jaar doormodderen op de oude voet is volstrekt onverantwoord. De 'oude' manier van landbouw bedrijven is achterhaald, we moeten nu vol inzetten op de transitie naar toekomstbestendige landbouw." Provinciale Staten zijn bovendien niet in de gelegenheid gesteld om hun mening te geven over de Groninger inzet. De Statenfractie stelt hierover vragen aan het College van GS.

Landbouwdoelen EU te laag

Ondanks protest van honderdduizenden burgers, natuur- en milieuorganisaties en groene boeren uit heel Europa, is het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de EU onvoldoende ambitieus. Volgens experts is het te weinig om verlies aan biodiversiteit en ineenstorten van ecosystemen, de twee grootste bedreigingen voor de mensheid, tegen te gaan. Bovendien sluit het GLB niet aan bij andere Europese duurzaamheidsambities, zoals de Europese Green Deal en de Boer-tot-bord-strategie. Lidstaten hebben de mogelijkheid een groenere invulling te geven aan de besteding van de GLB-subsidies via het Nationaal Strategisch Plan (NSP). De oproep van natuur- en milieuorganisaties en groene boeren zoals Caring Farmers is om hiervan gebruik te maken.

Ambitieus Nationaal Strategisch Plan

Het NSP gaat over de besteding van de 800 miljoen euro per jaar. Het grootste deel gaat naar inkomenssteun voor boeren, een kleiner deel wordt ingezet voor een groener plattelandsbeleid, verduurzaming en agrarisch natuurbeheer. Onvoldoende om een groot gunstig effect op klimaat en biodiversiteit te hebben, zo berekende Wageningen University & Research. Ten minste 30% uit de pot voor inkomenssteun zou nu al moeten worden overgeheveld naar groener plattelandsbeleid om dit effect wel te realiseren. Die miljoenen kunnen onder andere worden ingezet om boeren te compenseren voor vernatting van veenweidegebieden (tegen CO2-uitstoot), extensivering – minder dieren per hectare - of bufferzones met biologische landbouw rondom natuurgebieden. Daardoor vermindert de neerslag van stikstof, bestrijdingsmiddelen en meststoffen op kwetsbare natuur.

Oproep van 66 provinciale fracties

Provinciale bestuurders wilden slechts 15% overhevelen naar groener plattelandsbeleid. In het vorige week gepubliceerde concept-NSP stelt de minister voor dit percentage geleidelijk op te laten lopen naar 30% in 2027. Op initiatief van GroenLinks en Partij voor de Dieren in Noord-Holland is er nu de oproep voor een directe overheveling van ten minste 30% naar het groenere plattelandsbeleid met regionale vergoedingen. 66 fracties en 214 Statenleden uit alle twaalf provincies steunen de oproep. Voerman: “We hebben nu de kans om serieuze verbeteringen door te voeren voor natuur, milieu, dieren en volksgezondheid. En we helpen boeren die vastlopen in de ratrace naar intensivering en schaalvergroting om stappen te zetten naar een gezonde toekomst voor hun bedrijf met waardering vanuit de samenleving. Dat allerlei politieke partijen uit alle provincies samenwerken om te investeren in een gezonde toekomst is een hoopvolle ontwikkeling. Wij hopen dan ook dat het Rijk en de landbouwgedeputeerden deze oproep niet naast zich neerleggen.”