Vragen betref­fende asiel­zoekers in Ter Apel en de gevaren van Chroom VI


Indiendatum: nov. 2014

Aan de Voorzitter van de Provinciale Staten van Groningen

de heer M.J. van den Berg

Postbus 610

9700 AP Groningen

Onderwerp: schriftelijke vragen ex artikel 46 RvO betreffende de opvang van asielzoekers in Ter Apel en de gevaren van Chroom Vl

Geacht college,

Op 03 november jl. stond er een artikel in het Dagblad van het Noorden over een onderzoek naar gif in de bodem bij voormalige NAVO-depots.[1] Eén van deze depots bevindt zich in Ter Apel. In het artikel staat dat de GGD Groningen in Ter Apel onderzoek gaat doen naar de gevolgen van veelvuldig gebruik van de kankerverwekkende stof Chroom VI. [2]

De kankerverwekkende eigenschap van Chroom VI vormt een zeer ernstig gezondheidsrisico, dat is volgens het Ministerie van Defensie algemeen bekend.[3] Door het International Agency for Research on Cancer is Chroom VI als een kankerverwekkende stof voor de mens geclassificeerd.

De GGD is nog bezig het onderzoek voor te bereiden. Het onderzoek van de GGD zal zich in Ter Apel richten op de veiligheid van het werken in de huidige situatie op de voormalige POMS-sites. [4] De situatie in Ter Apel is uniek in die zin dat dit de enige voormalige POMS-site is waar zich een opvanglocatie bevindt voor asielzoekers met ruimte voor 1850 bewoners. De Partij voor de Dieren is van mening dat dit aanleiding voor GS zou moeten zijn om het onderzoek versneld plaats te laten vinden.

Op grond van de Wet bodembescherming heeft de provincie een wettelijke taak inzake bodemverontreiniging en is hierin bevoegd gezag. Een citaat van de provinciale website:

Of er inderdaad sprake is van gezondheidsrisico’s, is dus afhankelijk van de stof die aanwezig is, van de omstandigheden en van het gebruik van de bodem. Dit wordt per geval beoordeeld door de provincie. Hierbij kan de GGD om advies worden gevraagd.

Wat zijn de maatregelen om de risico’s voor de volksgezondheid weg te nemen? Voordat we bepalen of er zich een gevaar voor de volksgezondheid voordoet, kijken we allereerst naar het gebruik van de bodem. Als het gebruik risico’s oplevert, moeten we wat doen aan de vervuilde grond. Per situatie beoordeelt de provincie welke maatregelen hiervoor nodig zijn en wie deze moet nemen. Maatregelen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit:

- het verwijderen van de schadelijke stoffen;

- het aanbrengen van een verharding;

- gebruiksbeperkingen opleggen (zoals het niet eten van groenten uit eigen tuin). [5]

Ook in het tamelijk nieuwe Integraal Milieu Beleidsplan 2013 – 2016 noemt u bodemverontreiniging, ditmaal als indicator om over milieudoelen te rapporteren (blz. 88).

Het IPO noemt bodem als onderdeel van de tweede kerntaak van de provincie: 2. Milieu, energie en klimaat - Naast de inrichting van de omgeving zorgt de provincie er ook voor dat die omgeving veilig en schoon is. Zo werken zij samen met onder meer gemeenten aan een schone lucht en bodem en wordt toegezien op de productie en het transport van gevaarlijke stoffen.[6]

[1] (Oud-)medewerkers van Defensie hebben meldingen gedaan over gezondheidsklachten. Zij vermoeden ziek te zijn door het werken met chroomverf en CARC. Defensie neemt de meldingen serieus en heeft het onafhankelijke onderzoeksinstituut RIVM opdracht gegeven dit te onderzoeken. (http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/chroomverf/onderzoek-naar-chroomverf-en-carc ).

[2] Chroom-6 is roestwerend en zit om die reden in grondverf (primers). Defensie werkt al jaren met deze chroom houdende verf. CARC is de naam van zowel de niet chroom houdende bovenlaag, als de vaak wel chroom houdende onderlaag. (http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/chroomverf/vraag-en-antwoord/wat-zijn-carc-en-chroom-6.html )

Gezien het hoge risico van Chroom(VI)oxide is deze stof aan bijlage XIV toegevoegd, wat betekent dat zonder autorisatie er een verbod op het gebruik is vanaf 21-9-2017. Producenten mogen het niet meer toevoegen in het maken van hun chemie vanaf 21-03-2016 als zij geen autorisatie aanvragen. Momenteel zijn nog geen sectoren als uitzondering op de autorisatie aangeduid. (http://www.stafa.nl/upload/file/Cr6%20ins&outs.pdf)

[3] http://www.defensie.nl/documenten/kamerstukken/2014/09/29/kamerbrief-nadere-informatie-carc-en-chroomhoudende-verf

[4] http://www.defensie.nl/documenten/publicaties/2014/09/10/vragen-en-antwoorden-carc

[5] http://www.provinciegroningen.nl/uitvoering/water-milieu-en-veiligheid/bodembeheer/vraag-en-antwoord-bodemverontreiniging/

[6] http://www.ipo.nl/over-de-provincies/de-zeven-kerntaken-van-de-provincies

Indiendatum: nov. 2014
Antwoorddatum: 1 jan. 1970

Geachte mevrouw De Wrede,

Naar aanleiding van de berichtgeving in het Dagblad van het Noorden van 3 november jl. over een onderzoek naar gif in de bodem bij voormalige NAVOdepots, heeft u ons een aantal schriftelijke vragen gesteld. De door u gestelde vragen zijn hierna - in cursief - herhaald en door ons beantwoord, waarbij wij u erop wijzen dat uw vragen deels buiten onze verantwoordelijkheid vallen. Desalniettemin hebben wij informatie ingewonnen bij de GGD en deze informatie in de antwoorden verwerkt.


1. Volgens het genoemde Q&A document verwacht de minister van defensie dat het onderzoek van de GGD eind 2014 zai zijn afgerond, toch laten de resultaten misschien wel anderhalf jaar op zich wachten. Dit, terwijl overal op het terrein kleine kinderen spelen die in nauw contact met de bodem komen. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat het nog wel een tijdje kan duren voordat de gezondheidsrisico's in kaart zijn gebracht en dat dit, gezien het feit dat dit de enige voormalige NAVO locatie is waar asielzoekers opgevangen worden, niet wenselijk is?
Naar wij hebben begrepen heeft GGD Groningen pas later een verzoek gekregen om onderzoek te doen in Ter Apel. De GGD Groningen is op 1 december 2014 gestart met haar onderzoek dat 5 maanden gaat duren. Acute gezondheidsrisico's zijn door de GGD uitgesloten en sneller onderzoek is niet mogelijk. Gezondheidsrisico's ten gevolge van
langdurige blootstelling aan verschillende milieufactoren wordt in het onderzoek van de GGD meegenomen en beoordeeld.

Bent u bereid om - eventueel samen met de gemeente Viagtwedde - te bekijken of het mogelijk is het onderzoek van de GGD sneller van start te doen gaan, dan wel middels een onderzoeksbureau met spoed de gezondheidsrisico's van deze locatie te onderzoeken?
Zie het antwoord op de vorige vraag.

Is het college met ons van mening dat er met spoed onderzoek gedaan moet worden naar de milieu hygiënische kwaliteit van de bodem op de speellocaties van kinderen? Zo ja, hoe gaat u dit effectueren? Indien nee, waarom niet?
Zie het antwoord bij de eerste vraag.

2. Uit de brief van de minister van defensie van 29-09-2014, gericht aan de Tweede Kamer, blijkt dat het schadelijke karakter van de chroom houdende verf en CARC al bekend waren vanaf de Jaren tachtig en dit gegeven vanaf begin jaren negentig tot handhaving heeft geleid door de arbeidsinspectie en de ARBO dienst. Is er in uw ogen voorafgaand aan de totstandkoming van de opvangcentra in 1997 voldoende onderzoek gedaan naar de veiligheid van het terrein in TerApel? Zo Ja, waarom moet de GGD dan alsnog een onderzoek doen? Indien nee, waarom niet?
Wij zijn niet belast met de beoordeling naar de veiligheid en kunnen uw vraag daarom niet beantwoorden.

3. De eerste opvang van nieuwe asielzoekers vindt zelfs plaats in een voormalige loods van de NAVO. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat op basis van het voorzorgprincipe het gebruik maken van één van de nog staande depots voor de eerste opvang van nieuwkomers per direct moet stoppen, totdat er meer duidelijkheid bestaat over de gezondheidsrisico's? Zo Ja, hoe gaat u dat realiseren? In dien nee, waarom niet?
Deskundigen van de GGD hebben een iocatiebezoek gebracht aan het COA en zijn van oordeel dat er geen acute gezondheidsrisico's voor de aanwezigen bestaan.

Vindt GS met ons dat de Minister van Justitie aangesproken dient te worden op haar zorgplicht voor deze mensen? Zo Ja, hoe gaat u dat doen? In dien nee, waarom niet?
Nee, er is naar ons idee geen aanleiding dat wij de Minister van Justitie aanspreken omdat wij op dit punt geen bevoegdheden hebben.

4. Volgens de Wet bodembescherming is grondwater een onderdeel van de bodem. Chroom VI is ook kankerverwekkend voor andere organismen en zeer gevaarlijk voor milieu en onderwaterleven. Het kan tot ernstige grondwaterverontreiniging leiden. Het dorp TerApel ligt bij de Ruiten Aa, waarvan het dal samen met de Ter Apeler bossen behoort bij de Ecologische Hoofdstructuur. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat, gelijktijdig met het onderzoek naar de milieu hygiënische kwaliteit van de bodem, ook het grondwater zorgvuldig onderzocht dient te worden op de aanwezigheid van Chroom VI en de (eventuele) humane, ecologische en verspreidingsrisico's?
Zo Ja, op welke wijze gaat u hiervoor zorg dragen en hoe gaat u om met de resultaten van het onderzoek? Zo nee, waarom niet?
Wij beoordelen eerst de beschikbare informatie en gaan na of deze informatie relevant, volledig en actueel genoeg is. Zo niet, dan zorgen wij er voor dat de ontbrekende informatie aanvullend wordt onderzocht (in de grond, het grondwater en het oppervlaktewater).

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Interessant voor jou

Vragen betreffende jacht op vossen

Lees verder

Vragen betreffende otter verkeersslachtoffer Groninger wegen

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer