Staten­vragen betref­fende Groningen Airport Eelde

Indiendatum: mrt. 2019

Statenvragen van de Partij voor de Dieren Statenfractie Groningen aan het college van GS ex artikel 46 RvO betreffende Groningen Airport Eelde

Geacht college,

“Eén vlucht naar het Deense Kopenhagen en één naar Londen; dat is het totale aantal vluchten dat dinsdag vanaf Groningen Airport Eelde vertrekt”, stond er 12 maart te lezen op NU.nl, met daaraan gekoppeld de vraag: moet een verlieslijdend vliegveld wel in de lucht worden gehouden? [1] Sinds 4 maart worden de vluchten naar Kopenhagen uitgevoerd door het Nederlandse AIS Airlines , nadat Nordica eind vorig jaar besloot te stoppen met vluchten vanaf Eelde, omdat deze niet rendabel waren. AIS Airlines moet de nieuwe strategie van het vliegveld, namelijk lijnvluchten naar een grote internationale luchthaven vanwaar men verder kan vliegen, de zo genaamde hub-functie, nu gaan waarmaken.

Daarnaast blijkt ook de brandweerkazerne duurder uit te vallen. [2]

Ondertussen draaien de aandeelhouders van de luchthaven op voor de tekorten. In de afgelopen jaren is voor tientallen miljoenen euro aan staatssteun verleend aan het vliegveld. Hierover stellen wij u graag de volgende vragen:

1. Kunt u bevestigen dat ondertussen meer dan 7 miljoen aanloopsteun is uitbetaald aan luchtvaartmaatschappijen? In hoeverre was de steun aan Nordica volgens u rendabel? Zo ja, waar uit blijkt dat?
2. AIS Airlines heeft in tegenstelling tot Ryan Air en eerder Nordica geen contracten met andere luchtvaartmaatschappijen waardoor aansluitingen op andere vluchten niet gegarandeerd zijn en klanten bij vertraging zelf voor de kosten voor een nieuw ticket opdraaien. Bent u het met ons eens dat op deze wijze geen recht wordt gedaan aan de zogenaamde hub-functie van vliegveld Eelde, waarop de overheidssubsidies uit 2017 waren gebaseerd?
3. Bent u het met ons eens dat de lijn op Kopenhagen met een toestel voor maximaal 18 passagiers onvoldoende is om te kunnen spreken van een hub-strategie zoals bedoeld was in het investeringsscenario? Zo ja, welke conclusie trekt u hieruit? Zo nee, waarom niet? Bent u het met ons eens dat de hub- strategie gefaald heeft?
4. Gedeputeerde Bijl zei op 5 december 2018 in de Staten van Drenthe namens de aandeelhouders dat de aanloopsteun om subsidie-technische redenen bij een BV is ondergebracht. Bent u het eens met de uitlatingen van deze gedeputeerde en kunt u toelichting geven op deze subsidie-technische redenen en wat deze inhouden? Waarom is hier precies voor gekozen? Graag een uitgebreid antwoord.
5. Gedeputeerde Bijl zei op 8 december 2018 namens de aandeelhouders in het Dagblad van het Noorden over het routefonds: ‘De aandeelhouders keren dit geld niet rechtstreeks uit, want deze vorm van staatssteun zou in strijd zijn met de Europese regels’. In hoeverre bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat indien rechtstreeks uitkeren in strijd zou zijn met de Europese regels, er via deze weg nog steeds sprake is van overheidssteun via een achterdeur?
   
6. Is het voor de beantwoording van de vraag of er sprake is van staatsteun in het licht van artikel 107 VWEU, juridisch relevant of de steun van de provincie rechtstreeks wordt gegeven of via een daarvoor opgerichte BV? Zo ja, waarin schuilt de juridische relevantie?
7. In hoeverre heeft de provincie, samen met de andere aandeelhouders, volgens u zelf de bevoegdheid om te beoordelen of de steun voldoet aan de richtsnoeren? Of is de Europese Commissie op grond van artikel 108 VWEU en de procedureverordening 2105/1589 (punt 9) de enige instantie die bevoegd is om te bepalen of er wel of geen sprake is van (on)geoorloofde staatsteun? Kunt u uw antwoord uitleggen?
8. In hoeverre hebben u en de andere aandeelhouders bij de uitbesteding van het routefonds de aanbestedingswet en de aanbestedingsrichtlijn in acht genomen? Zo ja waaruit blijkt dat? Zo nee, waarom niet?
9. Bent u het met ons eens dat u, bij het besluit om de steun aan GEA niet aan te melden in Brussel, risico’s heeft genomen? Indien Brussel in een later tijdstip beslist dat er onwettige staatssteun is verleend, wat zijn dan de mogelijke consequenties?
10. Na jarenlange verliezen werd in 2017 voor het eerst een bescheiden winst behaald. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat dit slechts een fictieve winst is, omdat de NEDAB subsidies buiten de winst en verliesrekening worden gehouden? Graag een toelichting.
11. Klopt het dat in werkelijkheid de verliezen steeds groter worden sinds de baanverlenging in 2012, doordat er hogere eisen aan luchthavens worden gesteld op bijvoorbeeld het gebied van de veiligheid terwijl het passagiersaantal achterblijft en maatschappijen als Veuling en Ryan Air geen landingsrechten hoeven te betalen?
12. Enige tijd geleden stelde de heer Brouns namens het college dat de tegenvallende passagiersaantallen gevolgen zouden hebben voor de investeringen vanuit de provincie Groningen in Eelde.[3] Kunt u de Partij voor de Dieren uitleggen in hoeverre u op dit moment, voornoemde zaken in het achterhoofd houdend, waaronder het mislukken van de hub-strategie, al dan niet aanknopingspunten ziet om de eerder toegezegde bedragen in Eelde te willen investeren?

Met vriendelijke groet,

Ankie Voerman
Partij voor de Dieren

[1] https://www.nu.nl/provinciale-statenverkiezingen-2019/5785686/is-een-verlieslijdend-vliegveld-wel-in-de-lucht-te-houden.html

[2] https://www.ftm.nl/artikelen/dieren-stemwijzer-eerste-kamer?fbclid=IwAR3vPEpCOd_6CzjRKJdiS9wIzVg1FNHbSfcP7irHFhwJzzNBuuKocOQo-WY&share=1

[3] https://www.rtvnoord.nl/nieuws/201467/Investering-van-46-miljoen-in-Groningen-Airport-Eelde-is-onzeker