Schriftelijke vragen inzake afvaldumpingen en zwerfafval

Vragen
Schriftelijke vragen inzake afvaldumpingen en zwerfafval

Vragen Antwoorden

Indiendatum: 2 sep. 2020

Betreft: Statenvragen van de Partij voor de Dieren Statenfractie Groningen aan het college van GS ex artikel 67 RvO betreffende afvaldumpingen en zwerfafval

Geacht College,

Het aantal afvaldumpingen in de natuur lijkt (weer) toe te nemen. Gemeenten en andere terreineigenaren moeten tientallen tot zelfs honderden keren per jaar illegaal gedumpt afval verwijderen. Vuilniszakken van particulieren , maar ook grofvuil[1], drugsafval[2] en asbest[3]. Ook het achterlaten van zwerfafval door ‘natuurrecreanten’ lijkt toe te nemen, dit werd pijnlijk zichtbaar door het toegenomen ‘corona-bezoek’ aan bossen en zwemplassen. Groninger voorbeelden zijn o.a. het afval bij het Paterwoldsemeer [4] en Groninger Stadsstrand [5]. In Drenthe luiden natuurbeheerders de alarmbel over de enorme hoeveelheden afval die door recreanten in natuurgebieden wordt achtergelaten en waar niet meer tegen op te ruimen valt [6], [7]. Inmiddels worden overal weggegooide mondkapjes in natuurgebieden aangetroffen. Het afval en vuilnis schaadt de natuur en dieren[8]. Bij dumping van chemische stoffen kan er ernstige schade optreden aan bodem- en watermilieu.

Terreineigenaren betalen soms zeer hoge kosten voor het opruimen van het afval. Voor het opruimen van drugsafval kan subsidie worden aangevraagd bij de provincie, maar voor andersoortig afval niet. Dit gaat ten koste van het budget voor natuurbeheer. Zo stelt Staatsbosbeheer dat het aantal dumpingen in de natuur toeneemt, en dat zij steeds meer geld kwijt is om het afval te laten verwijderen[9].

De afvalstoffenheffing is in veel gemeenten verhoogd, waardoor mogelijk een prikkel ontstaat om vuilniszakken in het bos te dumpen. Het is aannemelijk dat er een directe relatie is tussen de bereikbaarheid van afvalbrengstations en de kosten voor het brengen, en het aantal dumpingen. Een eerlijk afvalbeleid, waarbij de vervuiler naar rato betaalt, dient dan ook hand in hand te gaan met goede handhaving.

Graag stellen wij u de volgende vragen.

Kunt u aangeven of de hoeveelheid afval in de natuur in onze provincie toeneemt, niet alleen ten gevolge van de recente ‘corona-bezoekdrukte’ maar ook over bijvoorbeeld de voorbije 10 jaar? Wat is uw mening over het zwerfafval en dumpingen in de natuur, welke bedreigingen levert dit op voor de natuurkwaliteit?
Is er ook een afvalprobleem in de door de provincie in bezit of beheer zijnde natuurpercelen? Zo ja, waar en op welke wijze wordt dit probleem aangepakt?
Zijn er ook ‘provinciale BOA’s’ betrokken bij het handhaven op zwerfafval bij recreatieplaatsen in de natuur, of grofvuildumpingen in natuurgebieden, of is dit altijd exclusief een taak van de terreinbeheerder of -eigenaar?
Bent u van mening dat terreinbeheerders of -eigenaren voldoende middelen en mogelijkheden hebben om de Groninger natuur te beschermen tegen de negatieve invloeden van afval, en kunt u dit toelichten?
Op welke wijze kan volgens u de ‘pakkans’ verhoogd worden voor overtreders?
Ziet u iets in een plicht op het meenemen van het eigen afval door natuurrecreanten? Dus juist niet meer afvalbakken maar de verplichting om een eigen afvalzak mee te nemen, en fikse boetes bij het toch achterlaten van afval?
Wat is uw mening over de relatie tussen de gemeentelijke afval- en vuilstorttarieven en illegale natuurdumpingen? Denkt u dat de, in sommige gemeenten, hoge kosten van afval wegbrengen of laten ophalen leiden tot meer dumpingen? Bent u van mening dat elke inwoner van Groningen makkelijk genoeg van zijn grofvuil af kan komen? En zijn volgens u de milieustraten voor iedereen dichtbij genoeg, zijn de openingstijden ruim genoeg en de tarieven redelijk?
Nu heeft elke gemeente een eigen afvalbeleid, met van elkaar verschillende regels voor aanbieden, recyclen, en kosten. Moeten de afvalverwijdering- en storttarieven en de wijze van afvalmanagement gelijk getrokken worden in de hele provincie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kan de provincie dit in overleg met gemeenten gaan aanpakken?
Kunt u aangeven of de provinciale subsidieregeling voor het opruimen van drugsafval voldoende is? Zijn er dumpingen geweest waarvan de kosten meer dan €25.000 bedroegen? Wat vindt u van het voorstel om (natuur)terreinbeheerders die geconfronteerd worden met ander afval waarvan het verwijderen hoge kosten met zich meebrengt, zoals grofvuil of asbestafval, te compenseren voor de kosten of in ieder geval de mogelijkheid te bieden het afval gratis aan te bieden bij een milieustraat? Kunt u bijdragen aan het realiseren van een dergelijke regeling?
Is GS bekend met de lokaal hoeveelheden zwerfafval langs de provinciale wegen, met name langs fietspaden en in de bermen, en daar waar snelheden worden gereduceerd zoals voor een verkeerslicht en bij op- en afritten? Welke maatregelen worden hier getroffen? Wordt er bijvoorbeeld ingezet op handhaving, gedragsverandering, schouwen en/of opruimacties, en is dit volgens u effectief genoeg?
Bent u bereid om actief in overleg te treden met bijvoorbeeld voedselverkooppunten / fastfoodketens / scholen om hen te bewegen het afval in de bermen zelf te laten opruimen? Zo nee, waarom niet?
Kunt u aangeven hoe de situatie m.b.t. zwerfaval is langs de door de provincie beheerde vaarwegen? Denkt u dat er een significant negatief effect optreedt voor de in en aan het water levende dieren en planten, en zo ja, hoe wil u dit probleem gaan aanpakken? Idem m.b.t. de gevolgen voor de werking van stuwen, bruggen, sluizen?
Is het correct dat het afval langs provinciale (vaar)wegen meestal in opdracht van en voor kosten van de provincie wordt opgeruimd? Hoeveel geld is er jaarlijks mee gemoeid om afval langs wegen en watergangen te verwijderen?
De aanpak van zwerfafval is erg versnipperd, zowel terreinbeheerders, waterschappen, provincies, gemeenten en Rijkswaterstaat zijn verantwoordelijk en een gezamenlijke aanpak zou het meest effectief zijn. Acht GS meer regie nodig, zodat verschillende partijen bij elkaar worden gebracht? Zo ja, welke rol wil GS hierin op zich nemen?