Staten­vragen over wind­parken langs de Waddenkust

Indiendatum: nov. 2015
Antwoorddatum: 15 dec. 2015

Geachte mevrouw Voerman,

Op 11 november 2015 hebben wij van u vragen ontvangen over plannen voor windparken langs de waddenkust. Over deze plannen is onlangs een bericht in het Dagblad van het Noorden verschenen van 6 november j.l.
Bij deze beantwoorden wij uw vragen.
Vraag 1. Bent u op de hoogte van de status van de plannen van het Waterschap Noorderzijlvest en RWE om windmolens te plaatsen aan de voet van de Waddendijk in de Emmapolder? Zo ja, kunt u bevestigen dat er nog geen sprake is van een intentieovereenkomst of een andere vorm van toezegging?
Antwoord:
Ja, wij zijn op de hoogte. Wij weten dat het DB van het Waterschap Noorderzijlvest op 24 november jl. een principebesluit heeft genomen om onder voorwaarden mee te willen werken aan het mogelijk maken van de plaatsing van windturbines in de kernzone van de Emmapolderdijk. Op 2 december jongstleden heeft het DB in het AB de meningen over het principebesluit gepeild. Er is geen definitief besluit genomen.
U vraagt tevens naar de communicatie tussen het Waterschap Noorderzijlvest en RWE over de plaatsing van turbines in de Emmapolderdijk. Wij zijn daar niet mee bekend..

Vraag 2. Volgens de NMF Groningen heeft het toenmalige college in 2008 toegezegd dat er geen nieuwe windmolens geplaatst zullen worden langs de Waddenkust. Klopt dat. Zo ja waarom worden die nu wel toegestaan?
Antwoord: Dit punt is ook in 2013 door de NMF in een zienswijze naar voren gebracht tegen het voornemen van Provinciale Staten om een uitbreiding van het concentratiegebied toe te staan. Onze reactie hierop kunt u vinden in de "Nota Reacties en Commentaar" van 26 november 2013 [http://www.provinciegroningen.nl/fileadmin/user_upload/Documenten/PS_Voordrac ht/2013-66_voordracht_bijlage_7.pdf]

In de procedure voor de vaststelling van het bestemmingsplan voor het windpark in de Emmapolder wordt in brieven van de Natuur en Milieufederatie melding gemaakt van een afspraak dat buiten deze locatie geen windturbines meer worden geplaatst. Deze brieven dateren uit 1994. De nu voorgestelde uitbreidingsrichting is niet in overeenstemming met hetgeen in deze brieven is aangegeven. Wij hebben geen andere documenten kunnen traceren waarin de afspraken zijn opgenomen. Wat daar ook van zij, de omstandigheden zijn sinds 1994 sterk veranderd en er zijn nu redenen om het concentratiegebied verder langs de kust uit te breiden.
Sinds die tijd is de taakstelling voor de provincie Groningen verhoogd van 165 MW naar 750 MW en in 2013 naar 855,5 MW. Voor de realisatie van deze taakstelling is het nodig om extra gebieden aan te wijzen. Als we daartoe niet overgaan, bestaat de kans dat via de RCR windparken worden gerealiseerd over een veel groter gebied langs de Waddenzee en de Dollard. Wij hebben ervoor gekozen om zelfde extra benodigde ruimte aan te wijzen, daarbij maximaal vast te houden aan het POP en de bestaande gebieden beperkt uit te breiden. De uitbreidingsrichting is bepaald na overleg met de betrokken gemeenten Eemsmond en Delfzijl en ingegeven door de wens om de nabijgelegen dorpen en buurtschappen zoveel mogelijk ontzien. Voor het concentratiegebied Eemshaven heeft dit geleid tot een uitbreiding aan de westzijde en niet verder zuidwaarts

Vraag 3. De provincie heeft begin 2014 het gebied langs de Waddenkust aangewezen als zoekgebied windturbines. Het in haar opdracht gedane onderzoek naar de effecten van de turbines is pas in september van dit jaar gereed gekomen. Is het mogelijk op grond van de huidige kennis een herroeping te doen plaatsvinden van de NB-wet vergunning. Zo ja, bent u voornemens dat te doen? En zo nee, waarom niet?
Antwoord:
In 2012/13 zijn verkennende studies uitgevoerd naar de plaatsingsmogelijkheden van windturbines in de bestaande concentratiegebieden en de uitbreidingen daarvan. Hierbij is rekening gehouden met harde belemmeringen zoals eisen op het gebied van geluid en externe veiligheid. Er is toen nog niet gekeken naar de effecten op de natuurgebieden en het natura2000 Waddengebied. Wel is aangegeven dat een beperkte uitbreiding nabij en langs de Waddenzee op voorhand niet onmogelijk werd geacht, aangezien in 2011 vergunningen waren verleend voor de plaatsing van 15 turbines van 3 MW aan de rand van het natura2000 gebied op de Schermdijk in Delfzijl.
In 2014 hebben wij opdracht gegeven voor een ecologische analyse om de effecten van alle windparken op het Natura 2000 gebied in beeld te krijgen. In ons antwoord op vraag 5 gaan wij nader in op de uitkomsten van dit onderzoek. U vraagt om een herroeping te doen plaatsvinden van de Natuurbeschermingswetvergunning. Op dit moment is er nog geen vergunning Natuurbeschermingswet verleend met betrekking tot een nieuw windpark ten westen van Eemshaven. Er is ook geen aanvraag ingediend. Naar alle verwachting zal de realisatie van het nieuwe windpark ten westen van de Eemshaven onder de Rijkscoördinatieregeling (RCR) vallen. Zodra in die procedure het Voorkeursalternatief is bepaald zullen opbasis daarvan een ontwerp-inpassingsplan worden opgesteld en de aanvragen kunnen worden ingediend voor onder meer de omgevings- en Nbwet-vergunning.

Vraag 4. Is het juist dat er voor dit park geen MER is opgemaakt? Zo ja, vindt u het niet noodzakelijk dat dit alsnog gebeurt? Zo ja, welke stappen gaat u hiertoe ondernemen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
Ja dat is juist en het is noodzakelijk dat dit plaatsvindt. Zoals aangegeven zal het windpark naar verwachting onder RCR vallen. Het rijk voert deze procedure uit. Deze procedure start met de terinzagelegging van de NRD en daarna zal de MER worden opgesteld. Deze stappen zullen naar verwachting in de eerste helft van 2016 worden gezet.

Vraag 5. De vogelbescherming en andere milieuorganisaties wijzen op de grote schade die windmolens zo dicht langs de Waddenzee zullen toebrengen aan de vogelpopulaties. Bent u op de hoogte van de verschillende onderzoeken? Zo ja, wat vindt u van de conclusies?
Antwoord:
Wij hebben in 2014 een ecologische analyse naar de uitbreiding van de opgave windenergie in de provincie Groningen laten uitvoeren. Uit de rapportage komt naar voren dat voor de soorten Noordse Stern en Visdief de extra sterfte vanwege aanvaringsslachtoffers in ecologische en juridische zin nadere aandacht behoeft. Daarnaast wordt in het ecologische onderzoek vermeld dat een afstand van minimaal 500 meter tot het natuurcompensatiegebied Ruidhorn moet worden aangehouden.
In een nadere studie is verder ingezoomd op de Noordse Stern en Visdief. In beeld is gebracht of, indien broedeilanden worden aangelegd buiten de bestaande en beoogde windturbinelocaties, de aantallen aanvaringsslachtoffers onder de Visdieven en Noordse Sterns van bestaande en beoogde parken in voldoende mate omlaag kunnen worden gebracht. Dit blijkt het geval te zijn. Indien een broedeiland nabij Oosterhorn (binnen het plan Marconi) en nabij de Eemshaven wordt gerealiseerd zullen de slachtofferaantallen naar verwachting beneden de ecologisch en juridisch relevante norm van 1% mortaliteit komen te liggen. Daarnaast zal het broedsucces belangrijk toenemen omdat de broedeilanden niet bereikbaar zijn voor predatoren als vos en rat.

Vraag 6. Op de windmolenrisicokaart van Sovon/De Vogelbescherming wordt de beoogde locatie gezien als één met het hoogste risico. Bent u bereid om deze kaart serieus te nemen en in gesprek te gaan over locaties die minder risicovol zijn? Zo ja, hoe gaat u dat dan in de praktijk brengen? Zo nee, waarom niet
Antwoord
In "De nationale windmolenrisicokaart voor vogels" is een disclaimer opgenomen. Hierin wordt het volgende gesteld:
"....De kaartbeelden zijn een belangrijk hulpmiddel bij de planologische uitwerking van windmolenplannen op nationale schaal. De kaarten zijn niet geschikt voor het beoordelen van lokale effecten van windmolens noch van de cumulatieve effecten. Daarvoor zijn nader onderzoek, analyse en beoordeling noodzakelijk...".
Met de ecologische analyse uit 2014 is door ons invulling gegeven aan de (terechte) oproep tot nader onderzoek voor de windlocaties rond de Eemshaven en Delfzijl. Uit deze analyse volgt dat de beoogde locatie Eemshaven niet leidt tot onaanvaardbare aantallen aanvaringsslachtoffers. De ecologische analyse is overigens opgesteld door Altenburg en Wymenga, een van de bureaus die aan de basis hebben gestaan van het Rapport nationale windmolenrisicokaart. Naar ons oordeel hebben wij de risicokaart serieus genomen en gedaan wat (terecht) in de disclaimer is aangegeven; we hebben nader onderzoek uitgevoerd.

Vraag 7. In het rapport "Ecologische beoordeling uitbreiding opgave windopgave windenergie provincie Groningen" staat dat vleermuizen gebruik maken van kustlijnen tijdens hun trek. Is er inmiddels onderzoek gedaan voor dit specifieke windpark als het gaat om vleermuizen? Zo ja, wat was het resultaat? Zo nee, waarom niet? In dat laatste geval, bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat het opmerkelijk is dat de aanvraag voor de Natuurbeschermingswet is vergund, zonder dat er onderzoek is gedaan naar de gevolgen voor vleermuizen?
Antwoord:
In de eerder genoemde Ecologische analyse is de aanbeveling gedaan om nader onderzoek uit te voeren naar het gebruik van de Eemshaven als trekroute voor vleermuizen. Wij zullen deze aanbeveling overbrengen aan het Rijk en de ontwikkelaar(s) van het windpark. Er is voor het nieuwe windpark ten Westen van de Eemshaven nog geen aanvraag gedaan voor een vergunning Natuurbeschermingswet, dan wel een vergunning Natuurbeschermingswet verleend.

Vraag 8. Voert u voor dit windpark, maar ook voor eventuele andere toekomstige windparken, behalve met omwonenden ook overleg met Milieuorganisaties als de Vogelbescherming, de zoogdierenbescherming (vleermuizen) en de NMF Groningen, zodat de juiste locaties voor mens en dier kunnen worden gekozen met een maximum aan compenserende en mitigerende maatregelen? Zo ja, waaruit blijkt dat? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
Ja wij hebben ter voorbereiding van de besluitvorming over de uitbreiding van het concentratiegebied in de gemeente Eemsmond uitgebreid overleg gevoerd en in samenwerking met de Milieufederatie een informatieavond belegd voor alle belanghebbende organisaties. Ook heeft overleg plaatsgevonden over de Ecologische analyse. In onze "Nota Reacties en commentaar" zijn wij ingegaan op onze keuze om het concentratiegebied Eemshaven beperkt uit te breiden. Wij verwijzen u voor een nadere toelichting alsmede voor een link naar de bedoelde "Nota Reacties en commentaar" naar ons antwoord op vraag 2.
De Natuur- en milieuorganisaties zijn het niet eens met de uitbreiding van het concentratiegebied langs de Waddenzee.
Naar aanleiding van de resultaten van de ecologische analyse zijn wij op dit moment bezig met de voorbereidingen voor de aanleg van broedeilanden. Wij verwijzen u hiervoor naar ons antwoord op vraag 5.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
Gedeputeerde Staten van Groningen