Voor­ontwerp POP 2009 - 2012

Bijeenkomst Provinciale Staten 5 november 2008

Onderwerp: Voorontwerp POP 2009 - 2012

Voorzitter, met dit Voorontwerp POP legt de provincie Groningen een basis voor een mooie toekomst, althans dat is het oordeel van de Partij voor de Dieren. Kernkwaliteiten als stilte en duisternis zijn goed omschreven, bescherming van het landschap lijkt goed gerealiseerd te worden. Toch wil ik nog een paar punten noemen.
Voorzitter, uit de motie die zojuist is ingediend door de VVD blijkt wel weer dat heldere formuleringen erg belangrijk zijn. Dan begrijpt de VVD misschien het concept intensieve veehouderij ook. De Van Dale zegt over intensieve veehouderij: een vorm van veehouderij waarbij de uiterste productie nagestreefd wordt met veel dieren op weinig grond. Overigens is bio-industrie volgens Van Dale hetzelfde als intensieve veehouderij. Milieu en dierenwelzijn zijn dan kostenposten waaraan, noodgedwongen wellicht, zo weinig mogelijk geld wordt uitgegeven. Door forse schaalvergroting willen ondernemers verder efficiëntie boeken. Door dit proces zijn er steeds minder boeren die steeds meer produceren. Uiteindelijk zullen de dieren daar de dupe van worden. De heer De Vey Mestdagh gaf al aan dat we in zo’n geval schaamgroen gebruiken als we ons ervoor moeten schamen.

Voorzitter, het is een schande. Als we kijken naar de dieren in de bio-industrie, hebben de dieren het belabberd. Dieren horen wat ons betreft geen kiloknallers te zijn en de bio-industrie is uiteindelijk gewoon een doodlopende weg. Daarom zijn we erg blij met het voorstel van het College om dit aan banden te leggen. Hoe je het ook noemt – bio-industrie, veefabrieken, intensieve veehouderij – het komt neer op op zo weinig mogelijk ruimte, met zo weinig mogelijk inspanningen, in zo kort mogelijke tijd zo veel mogelijk producten van dieren te krijgen. Ze worden letterlijk uitgemolken en vervolgens afgedankt. Wij willen geen woordspelletjes meer. Of een kalf nu in een kist zit of in een box, of een zeug aan een ketting ligt of tussen hekken staat. Of een kip nu in een legbatterij zit of in een kooi. Een kalf in een doosje heeft gewoon een erg rot leven. Twintig kippen op één vierkante meter hebben het ook niet fijn. En of je nu een varken of een koe op één vierkante meter zet, één pot nat.

Voorzitter, er is veel weerstand en maatschappelijke verontwaardiging over intensieve veehouderij, niet alleen met betrekking tot de diersoorten die genoemd worden in de definitie uit het Voorontwerp, maar ook ten aanzien van een aantal andere dieren, zoals koeien, varkens, kippen. Het maakt allemaal niet uit in de beleving van onze provinciegenoten. Ondanks dat wij het eigenlijk een heel werkbare definitie vinden die de heer Hollenga in de commissie beschreef en we waarschijnlijk niet eens een verschil van mening hebben, denken we toch, om te voorkomen dat dieren buiten de boot vallen, de definitie te moeten aanpassen. Daartoe dienen wij de volgende motie in.

Voorzitter, de bio-industrie staat nog steeds niet stil. Een kilo vlees kost inmiddels hetzelfde als een kilo groente, een liter bronwater is in de supermarkt duurder dan een liter melk. De gedeputeerde zei tijdens een van de informatiebijeenkomsten over het POP: wij willen geen dieren als stenen opstapelen op industrieterreinen. Ik neem aan dat hij ze ook niet als stenen wil opstapelen in boerderijen. Hij gaf daarbij aan dat dit voornamelijk uit ethische overwegingen is ingegeven. Er zijn legitieme argumenten te noemen die verder gaan dan de moraal. Ik zou de VVD willen vragen om even op te letten.
Voor het produceren van één kilo vlees is 14 keer meer energie nodig dan voor een kilo graan. 50% van de wereldgraanvoorraad gaat naar ons vee. Er is één miljard mensen met overgewicht en één miljard mensen met honger.
In 2005 produceerde de bio-industrie in Nederland zo’n 70 miljard kilo mest. De enorme hoeveelheden stikstof en fosfaat zijn schadelijk voor de natuur, de bio-diversiteit en de waterkwaliteit. Verder stoten de intensieve veehouderij veel ammoniak en CO2 uit. Het overschot aan mineralen bedraagt ruim 400 miljoen kilo.
Onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving toonde vorige week aan dat het ammoniakprobleem nog veel groter is dan gedacht. Zij willen daarom veebedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden aan strengere eisen laten voldoen.
Voorzitter, ook in gebieden waar veel dieren op elkaar zitten, kunnen zich ziektes verspreiden. Sommige daarvan zijn ook gevaarlijk voor de mens. In het afgelopen decennium zijn miljoenen dieren vernietigd – ‘geruimd’ noemen we dat – om te voorkomen dat zich een epidemie verspreidde. Naast overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten direct ten gevolge van overmatige vleesconsumptie komen ook steeds vaker chronische ziekten voor ten gevolge van fijnstof.
Daarnaast worden ook levensbedreigende bacteriën en virussen voortgebracht door de veehouderij. De problemen kunnen zo groot zijn, dat de commissie MER meer naar effecten voor gezondheid gaat vragen in plan- en projectfases. De burgemeesters van Vlagtwedde en Stadskanaal gaven een aantal weken geleden aan dat gezondheid natuurlijk geen ruimtelijk ordeningsaspect is en niet in het POP zou moeten worden meegenomen. Het was ook niet relevant bij de inrichting van 20 ha agro-industrieel terrein – zeg maar: 20 ha intensieve veehouderij – bij Ter Apelkanaal.
Voorzitter, wonen, welzijn en zorg zijn wel degelijk belangrijk in het Provinciaal Omgevingsplan. Daarom zouden wij het willen meenemen. We dienen daartoe de volgende motie in.