SWITCH / noor­de­lijke ener­gie­agenda

Voorzitter, het lezen van de noordelijke energie agenda stemt ons hoopvol. Er worden deels mooie ambities geformuleerd. Het is een prima streven om in Noord-Nederland koploper te worden in duurzame energie. Wij zetten wel vraagtekens bij enkele inhoudelijke onderdelen, daarover straks meer.

Overtuigd dat de woorden uit de agenda inderdaad binnen enkele jaren worden omgezet in daden zijn we nog niet. Helaas leert het verleden ons dat er al veel mooie plannen gemaakt zijn die vervolgens geheel of gedeeltelijk strandden. Het is een flinke maar daarom niet minder lovenswaardige uitdaging om de vorig jaar door de Rekenkamer geconstateerde stagnatie om te zetten in een koploperspositie in duurzame energieopwekking. Het gevaar blijft bestaan dat wij pochen met onze expertise en kenniseconomie, en Academy na Academy willen oprichten, maar dat levert nog geen concrete energieopwekking op. Dit was ook een conclusie van de Rekenkamer: het noorden heeft vooral veel gedaan om zichzelf te profileren als energieregio, maar heeft te weinig concrete duurzame-energieprojecten uitgevoerd. De rekenkamer adviseerde de provincies om de focus "te verschuiven van 'branding' naar uitvoering". De Partij voor de Dieren hoopt dat nu eindelijk de traditie van praten wordt doorbroken en er werkelijk handen de klei in gaan.

Een ander punt van aandacht is de afhankelijkheid van het Rijk. Helaas is de realiteit dat het Rijk waarschijnlijk minder hard wil of kan lopen dan wij in het Noorden. In het rapport worden een flink aantal belemmeringen genoemd die er nu liggen. Graag horen wij van de Gedeputeerde hoe, nu het rapport aan de minister is aangeboden, er vervolg gegeven gaat worden om de belemmeringen concreet uit de weg te ruimen. Wordt er meteen overleg met het ministerie opgestart, parallel aan of als onderdeel van de opstartfase van de regiegroep?

Dan de inhoud. Wat de Partij voor de Dieren tegen staat is dat er ook in deze plannen vooralsnog sterk ingezet wordt op conventioneel gas (als transitiebrandstof). Wij vragen ons af welke termijn er in gedachten wordt genomen om definitief afscheid te nemen van aardgas. Verder zien wij geen heil in biogas op basis van mestvergisting. Ook nu wordt er weer een prachtig pilotproject gepresenteerd waar kippenmest en slachtafval in enkele dagen tot biogas worden omgezet. En de melkveehouderij ‘van de toekomst’ wordt genoemd als hofleverancier van mest voor groen gas. Al deze plannen staan een diervriendelijke toekomst in de weg, en zijn bovendien verre van duurzaam. Nu hoeven we in Nederland helaas niet bang te zijn voor een tekort aan mest... alleen al 50 miljard kilo per jaar uit melkveehouderij. Maar dierenwelzijn mag niet ondergeschikt gemaakt worden aan onze honger naar energie! Als de energievoorziening zwaar leunt op poepende dieren in potdichte stallen worden alle deuren naar een toekomst waar dieren juist hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen dichtgetimmerd. Bovendien is er in de agrarische sector op dit moment een voorzichtige beweging gaande om in ieder geval koeien meer weidegang te bieden, ook in Den Haag wordt daar aan gewerkt. Dit lijkt tegenstrijdig met de behoefte om elk laatste beetje stront op te vangen. Beter kan worden ingezet op biogas uit reststoffen van bijvoorbeeld de Nederlandse bosbouw, uit bermgras en dergelijke.

Ook zijn wij nog niet overtuigd van Power to Gas. In de brief behorend bij de roadmap P2G wordt ook aangegeven dat er nog geen positieve businesscase is, maar dat de techniek nog in demofase verkeert. Het is zeer kostenintensief en heeft een laag energierendement. Zo kent omzetting van energie in waterstof en weer in energie een verlies van 70%. Dit alles betekent niet dat wij per se negatief tegenover verdere ontwikkeling van P2G staan, juist omdat energieopslag een voorwaarde is als er meer zon-, wind- en waterenergie wordt opgewekt. Tegelijkertijd moet gewaakt worden dat er niet te lang wordt doorgemodderd met een prestigieus klinkende techniek die uiteindelijk niet oplevert wat er verwacht werd. Terwijl er misschien elders wel efficiëntere en goedkopere oplossingen zijn of ontwikkeld worden. Kortom, onderzoeken prima, maar niet met oogkleppen op en met hand aan de rem.

Zonne-energie komt er in de agenda nog wat bekaaid af. De doelstelling is 300 Mw. Hoe gaat dit gerealiseerd worden? Alleen middels particuliere initiatieven of zijn er in Groningen ook grotere projecten gepland, vergelijkbaar met het plan om zonnepanelen op de afsluitdijk te plaatsen? Waarom liggen er vooral kansen in kleinschalige projecten op woningen? In de verkenning Energie en Ruimte werden ook kansen geschetst voor Zon op Land, o.a. op stortplaatsen. Dit vinden we niet meer terug in dit rapport.

Wij denken dat er veel meer werkelijk groene ambitie nodig is om de ‘Energiewende’ werkelijk in Groningen te doen starten. De Partij voor de Dieren is van mening dat er sterk moet worden ingezet op decentrale, kleinschalige energieopwekking, smart grids en vooral energiebesparing.

Graag horen wij van de Gedeputeerde hoe over de voortgang van de agenda naar de Staten wordt gerapporteerd. Komen er, buiten de verantwoording in jaarrekeningen en begrotingen en dergelijke, ook andere momenten waar de stand van zaken gepresenteerd wordt?

Dank u wel.