Omge­vings­visie / omge­vings­balans

Voorzitter, de Partij voor de Dieren heeft met interesse kennisgenomen van de startnotitie en de Omgevingsbalans.

De keuzes die in de verdere uitwerking gemaakt gaan worden zijn bepalend voor de toekomst van Groningen, en de Partij voor de Dieren verwacht scherpe keuzes waar ecologie niet ondergesneeuwd raakt door economie. Gelet op de alarmerende conclusies van de omgevingsbalans is het meer dan nodig om de kaders en vertrekpunten niet globaal, maar in detail uit te werken. Ik wil een paar van deze conclusies noemen:

• Er wordt gesteld dat mede door de intensieve landbouw pas in 2027 aan de kwaliteitsnormen voor het oppervlaktewater kan worden voldaan.
• Er is veel overlast door stank van industrie en veehouderij.
• De N2000 doelen kunnen in geen van de zeven gebieden zonder aanvullende maatregelen worden behaald.

Met de uitwerking van de omgevingsvisie zal er op deze zaken actie en daadkracht getoond moeten worden, zodat deze conclusies geen conclusies blijven maar urgente aanpakpunten.

De nu voorgestelde kaders en vertrekpunten zijn nog zeer globaal, het is van het grootste belang dat deze tot in detail worden uitgewerkt. Dit om hiaten te voorkomen, het is een risico dat er onderwerpen ongenoemd blijven die wel bepalend zijn voor de toekomst van Groningen. Wij onderschrijven daarom de aanbevelingen van de NMF en de natuurorganisaties volledig.

Ook missen wij in de startnotitie een aantal belangrijke en bepalende thema’s.

Waar zal de landbouw en de veehouderij terug te vinden zijn in de Omgevingsvisie? De veehouderij, met name de melkveehouderij levert een enorm grote bijdrage aan de broeikasgassen in de atmosfeer. De melkveehouderij die ook sterk bepalend is voor onze omgeving en ons landschap. Koeien in de wei of megastallen van 2, 4, 8 of 10 hectare? Dat maakt nogal een verschil! Dierenwelzijn, mest, stank, zoönosen, bestrijdingsmiddelen, biodiversiteit en natuurbescherming, allen sterk gerelateerd aan de landbouw. Kan het college aangeven waarom zij vindt dat dit thema geen eigen domein verdient, of bent u van mening dat middels onderbrengen bij de andere domeinen afdoende beleid neergezet kan worden?
Wij hopen verder, voorzitter, dat in tegenstelling tot het POP dierenwelzijn wel nadrukkelijk een plaats krijgt in de omgevingsvisie. Want ruimtelijk beleid is gerelateerd aan dierenwelzijn, zowel in de veehouderij, als de zorg voor in het wild levende dieren.

Het is een kerntaak van de provincie geworden, tegelijkertijd wilt u het zoveel mogelijk overlaten aan veld. Wij maken ons zorgen dat ergens tussen provinciaal kaders stellen en uitvoering door lokale overheden en andere partijen de natuur de dupe wordt. Wat is het streefbeeld? En wat is de referentiewaarde of nulmeting? De vorige toestand van natuur en landschap in Groningen liet een somber beeld zien, mede door intensivering van de landbouw. Kan college aangeven wanneer er een nieuwe toestand naar staten wordt gestuurd? En alvast tipje van de sluier oplichten?
Het is zaak om in de kwaliteit en kwantiteit van de natuur te blijven investeren, niet alleen met geld, maar zeker met heldere provinciale kaders en regelgeving.

Wij missen (vooralsnog?) het onderdeel klimaat bij de nu voorgestelde domeinen. Klimaat raakt aan alle vier de beleidsthema’s. Bent u voornemens dit versnipperd te verwerken binnen milieu, mobiliteit, ruimte en water, zodat provinciaal klimaatbeleid ook ruimtelijk geborgd wordt? Schone energie, groene en blauwe energie.

Interruptie
Voorzitter! Natuur en landschap is nu een kerntaak van de provincie, maar tegelijkertijd wilt u het zoveel mogelijk overlaten aan een gedecentraliseerde overheid en aan het veld. Ook gemeenten zijn geneigd om keuzes te maken die economisch gunstig zijn, ten koste van ecologische belangen. De provincie blijft volgens de Partij voor de Dieren verantwoordelijk voor de uitvoering van deze kerntaak. Het is mij nog steeds niet duidelijk of en hoe de gedeputeerde regie wil houden en voorkomen dat de natuur het haasje wordt. Voorzitter, te veel decentraliseren gaat leiden tot grote verliezen aan natuur voor Groningen. Wildgroei van megastallen en bedrijventerreinen, natuurvernietiging en verdwijnen van karakteristieke landschapselementen ligt op de loer. Een gemeente is ook een soort bedrijf, en zal vaak keuzes maken die economisch gunstig zijn voor (de portemonnee van) de gemeente. Hier is toezicht van de provincie nodig. Graag een reactie.

Tweede termijn
Voorzitter, een paar zaken zijn me opgevallen in beantwoording van het college.

Ten eerste heeft GS niet de ambitie en niet illusie dat na verkiezingen volgend jaar de omgevingsvisie niet drastisch zal worden gewijzigd door nieuwe staten, dat bevreemd me. Wij zouden juist verwachten dat je heel goede voorstellen neemt en dat ook van overtuigd bent dat die ook door nieuwe PS gedragen wordt.

De gehanteerde definitie van duurzaamheid vinden wij enigszins vreemd geformuleerd, en zeker niet krachtig genoeg. “Voldoende kunnen ontplooien” is een zwakke en in onze ogen ook onjuiste formulering. Er spreekt te weinig noodzaak uit om NU keuzes te maken om te zorgen dat komende generaties simpelweg nog een leefbaar Groningen nagelaten wordt. We kunnen niet doorgaan met groeien. We hebben nu al een jaarlijks ecologisch begrotingstekort van 30 procent per jaar. Wij hadden liever gezien dat er meer nadruk zou liggen op belang toekomstige generaties in plaats van ontwikkeling.