Inbreng POV, 20 maart 2013

Voorzitter,

Niemand mag zich door gehoorzaamheid laten overhalen om een zonde te begaan. Dat is een uitspraak van de heilige Fransiscus. Precies een week geleden kwam er witte rook uit de schoorsteen van het Vaticaan. De katholieke kerk heeft een nieuwe leider, waar wereldwijd grote daden van worden verwacht, zowel binnen de kerk als daarbuiten. En deze paus, heeft zich laten inspireren door Fransiscus. Door zijn sobere leefwijze, zijn compassie met mensen, de armen in het bijzonder. Maar voorzitter, Fransiscus van Asissi had ook een andere kant. En voor mensen die dat niet weten lees ik nog een uitspraak van Fransiscus voor:

"Alle schepselen op aarde voelen als wij, streven naar geluk als wij. Ze hebben lief, lijden en sterven als wij, en zo zijn zij de aan ons gelijk gestelde werken van de Schepper: onze broeders. Hij wenst dat wij de dieren bijstaan wanneer ze hulp nodig hebben. Alle wezens in nood hebben gelijke rechten op bescherming. Onze nederige broeders geen pijn te doen is onze eerste plicht tegenover de dieren. Maar om daar te stoppen is niet genoeg. We hebben een hogere opdracht ze van dienst te zijn wanneer ze ons nodig hebben … Mensen die enig schepsel uitsluiten van hun compassie en medelijden zullen op soortgelijke wijze handelen tegenover hun medemensen."

En hoewel ik geen religieus mens ben, heeft die uitspraak van Fransiscus mij gevormd en heeft mij mede doen besluiten om de politiek in te gaan om de wereld een betere plaats te maken voor mens en dier. Ik verwacht dat de meeste statenleden ook idealen hebben, al zijn ze niet allemaal geïnspireerd door Fransiscus van Asissi.

En nu, voorzitter? Nu ben ik teleurgesteld. Ik ben boos en verontwaardigd. Of zoals we in Groninginen zeggen. Ik bin t strontzat. En omdat emoties het beste in je moederstaal verwoord kunnen worden ga ik even over in het Gronings. De afgelopen weken hebben we in de Staten een mooi staaltje van politiek gedraai en gekonkel gezien. En voorzitter, dat is ook mensen buiten deze zaal opgevallen en dat vind ik erg jammer. Natuurlijk weten we dat het in de politiek draait om compromissen. Dat er water bij de wijn wordt gedaan. Maar dat politici zo snel hun idealen aan de kant schuiven, dat hun daden het tegenovergestelde zijn als hun woorden, dat had ik niet verwacht. En geloof me, ik weet inmiddels wel hoe de hazen lopen. Maar wat ik het allerergste vindt is dat er door de koers die deze provincie gaat varen op het gebied van de veehouderij vele belangen ernstig worden geschaad. Ik zal hier straks nog nadere toelichting op geven, maar ik vast een paar opsommen:

De belangen van burgers, die zich geconfronteerd zien met stank, fijnstof, gevaarlijke dierziekten, dalende huizenprijzen en vele transporten op te kleine wegen.
Het milieu, die nu al de gevolgen van de veehouderij niet kan dragen. Mest, fijnstof
Het landschap, die straks ontsiert wordt door megalomane veefabrieken en mestbassins.
De boeren, die hun imago door het afvoerputje zien gaan en die gedwongen worden om te stoppen of manager te worden.
De biodiversiteit
Het welzijn van dieren....

Al deze zaken worden zonder pardon opgeofferd als het aan PvdA, CDA, Cu, d66, pvv, vvd, vm ligt.

We zijn verslaafd geraakt aan hebzucht, groei en grootschaligheid, dat we nauwelijks meer kunnen denken in andere patronen. We denken dat elk probleem opgelost kan worden met schaalvergroting. Maar het groeimodel is letterlijk uitgeput en aan vervanging toe. Het biedt geen duurzame oplossing voor de toekomst. Een dergelijk desastreus groeimodel zien we ook in de veehouderij. Het is geen toeval dat we in de crises die we daarmee over ons afroepen niet alleen te maken hebben met plofkippen, maar ook met plofbanken. Met politieke plofpartijen. Ze hebben te maken met de valse hoop dat bomen tot in de hemel groeien. Economische groei en schaalvergroting zijn niet de oplossing maar de oorzaak van onze problemen.

En nu zult u misschien denken dat het allemaal wel meevalt en dat de belangen en voordelen van de veehouderij opwegen tegen de nadelen. We hoorden zelfs de christenunie nogmaals benadrukken dat nederland gidsland is voor de rest van de wereld. Ja, zo kun je het zeggen. We exporteren veel, maar omdat fact checken erg hip is heb ik even een paar puntjes uitgezocht. We exporteren veel, maar importeren ook veel. We importeren sojaschroot uit brazilie, we exporteren onze stalsystemen. Voor meer details verwijs ik de CU naar dit artikel van het CLM.

Voorzitter, als we dit afzetten tegen de maatschappelijke en economische kosten van de veehouderij, dan kan de partij voor de dieren niet anders dan concluderen dat het niet tegen welkaar opweegt. Alleen al de Dierziektecrises kosten het rijk vele miljarden. De schade aan wegen door af en aanvoer van mest melk dieren kosten gemeenten vele tonnen. De provincie is verantwoordelijk voor leefbaarheid, natuur en landschap. Kan het college aangeven wat de planschade zal zijn? Heeft het college al een pot met geld gereserveerd om dalende woningprijzen te compenseren, extra financieringen voor natuurherstel aan de kant gelegd en hoe hoog schat u de kosten van juridische procedures in?

Voorzitter, Het systeem is vastgelopen. En dit systeem blijft gesteund worden door de politiek. Maar voorzitter, als je aan de rand van de afgrond staat is het niet verstandig om blind vooruit te willen gaan. Het enige wat we kunnen doen is een stap terug. Het roer moet om. We kunnen niet verder op de oude weg? We moeten scherp aan de wind een andere koers varen.

Volgens de partij voor de dieren heeft kleinschaligheid meer te bieden dan inhaligheid. We moeten niet meer produceren, maar minder. We moeten niet meer consumeren, maar minder.we hebben hier vele boeren gehoord die aangeven dat ze geen beperkingen opgelegd willen krijgen. Dat is eigenlijk helemaal tegen de stroom in. wijffels zei het 12 jaar geleden al dat de veehouderij drastisch moest veranderen. oud minister veerman zegt het, oud minister van aartsen zegt het. en zelfs oud staatssecretaris bleker erkent dat er grenzen aan de groei zitten. en ook in het zuiden zien we ontwikkelinngen.

De belgische voorzitter van de boerenbond piet vantherme schreef vorige week dat hij pleit voor matiging, ook van onze vleesconsumptie, voor een duurzame veehouderij en voor een eerlijke prijs voor landbouwproducten. Niet meer, maar minder.

Je kan de volledige column lezen op bladzijde vijf van deze _Boer&Tuinder_.

Iets minder ver naar het zuiden zien we ook ontwikkelingen. Noord- Brabant heeft vorige week een maximaal bouwblok voorgesteld van 1,5 hectare met uitzonderingen voor duurzame stallen tot 2 hectare. En voor de duidelijkheid, daar wil men ook de melkveehouderij onder scharen en voor geiten is er natuurlijk nog steeds een bouwstop in brabant. Ook als we kijken naar de andere provincies is 4 hectare een van de hoogste agrarische bouwblokken van het land. Het zal niet lang duren voordat we het aanzuigend effect hiervan gaan merken. En waarom? We moeten groei. Groter. En nog groter.

Meer koeien, meer geiten, meer stallen, meer melk, meer dierziekten en meer mest. En We hebben in de eerste termijn een amendement ingediend die ik hierbij wil wijzigen,

Voorzitter de stallen van 4 hectare worden straks allemaal vergoeilijkt onder het mom van duurzamheid. Voorzitter, dat lijkt ene kopie van de discussie over het pop van december 2010, ook toen wilde een meerderheid van de staten een beperking opleggen aan de veehouderij. en ook toen moesten de stallen duurzaam. de conclusie was toen dat melkveehouderij niet beperkt hoefde te worden, want het was een hele duurzame en diervriendelijke tak. Kennelijk is er in die 2 jaar veel veranderd in de sector.

En ook toen vonden wij dat schaalvergroting in veehouderij is niet duurzaam is. en dat vinden we nog steeds. We kunnen commissie na commissie vragen om daar iets van te vinden, we kunnen onderzoek na onderzoek doen, we kunnen maatschappelijke dialogen voereen tot we een ons wegen, maar het komt er niet uit.

Het staat haaks op een duurzame manier van produceren, waar gestreefd wordt naar regionale nutriënten- en voedselkringlopen.

We hebben de vorige vergadering gesproken over de keukentafels, over de controlerende rol van ps, over provinciale inpassingsplannen. Er werd aan ons vertelt dat het allemaal goed geregeld is en dat er niet elke keer over individuele gevallen gesproken kan worden. FOC!

Als we kijken naar de bouw van een factory outlet centre (foc) dan zien we dat alle invalshoeken onderzocht worden door gs. Economische gevolgen, verkeer, omgevingsonderzoeken. En even voor de duidelijkheid voorzitter, we hebben het hier over een winkeloppervlak van 1-1,5 hectare. We zouden graag zien dat ook aan veebedrijven een dergelijjk zorgvuldig en breed onderzoek voorafgaat, dat zou de transparantie en controleerbaarheid ten goede komen.

Daarom dienen we volgende motie in.

Voorzitter dit soort bedrijven van meer dan 1,5 hectare roepen grote weerstand op bij de bevolking van zowel stad als platteland. Zij vrezen voor hun gezondheid na alle dierziektencrises, zien hun landschap aangetast. En alle mooie praat over keukentafelgesprekken en landschappelijke inpassing ten spijt, een rijtje bomen als schaamgroen rondom een complex van 3, 4 of 10 hectare is een farce.