Eems-Dollard estuarium Omgeving en Milieu

Wij zijn erg blij met het kennis- en kompasdocument over het Eems-estuarium. De rapporten zien er niet alleen erg mooi uit maar verkondigen ook een hele belangrijke boodschap. Heel veel dank dus aan de makers!

Het kompasdocument heeft als alarmerende conclusie dat de ecologische toestand van de hele Eems-Dollard slecht is, erg slecht zelfs. We lezen dat 'Het estuarium hyperventileert', en dat er 'Een ecologisch rampzalige situatie' is ontstaan, in een gebied dat cruciaal is om het uitsterven van bedreigde plant- en diersoorten te voorkomen. Dit moet alle alarmbellen doen rinkelen en aanzetten tot actie op de kortst mogelijke termijn.

In de documenten worden geen concrete scenario's aangedragen voor het combineren van ecologische en sociaal economische doelen. Dat is dus de taak die nu voor provincie, rijk en bedrijfsleven opgeworpen wordt. Ik wil ingaan op een aantal punten van deze uitdaging, en wil daar graag een reactie op van de Gedeputeerde.

Om de natuur te laten herstellen is stoppen met baggeren en het aanleggen van grotere uiterwaarden en kwelders noodzaak. Wij horen graag wat er op korte termijn ondernomen kan worden in deze richting. Dit zal inderdaad consequenties hebben voor scheepvaart en landbouw, waarvoor naar oplossingen gezocht moet worden, met in het achterhoofd dat de balans in het estuarium al tientallen jaren is doorgeslagen richting mens en economie, en dat het tijd wordt dat wij inbinden, onze voetafdruk verkleinen en starten met teruggeven.

Dat roept de vraag op of minder baggeren wel te combineren is met de kolencentrale en andere economische activiteiten in het gebied? Een zwaarwegende reden voor RWE om de kolencentrale in Eemshaven te bouwen is toch de mogelijkheid tot aanvoer van kolen over het water? Is RWE ervan uitgegaan dat er tot in de oneindigheid gebaggerd mag worden? En hoe staat het met de invloed van opgewarmd koelwater, één van de punten waarop de Natuurbeschermingswet vergunning sneuvelde? Gedeputeerde, kunt u hier iets over zeggen? Het zal geen verbazing wekken dat de Partij voor de Dieren zal opkomen voor het rap verbeteren van de natuur in het Eems-estuarium, en daar past OOK om DEZE reden geen kolencentrale bij.

Dat we niet zitten te wachten op een Groningse variant van de soap rond de Hedwigepolder moge duidelijk zijn. Vandaar dat wij er met klem op aandringen dat de ecologische aanbevelingen serieus genomen worden en vanaf het begin betrokken worden bij zowel provinciale- als rijksplanvorming. Hoe groot acht de gedeputeerde eigenlijk de kans dat er ook ontpolderd moet gaan worden in Groningen, nu er kwistig wordt doorgebouwd aan de industrie langs de Eems-Dollard?

In prachtige beeldspraak wordt in het kompasdocument beschreven hoe het Eems estuarium zou functioneren als het in goeden doen zou zijn. Als het aan de Partij voor de Dieren ligt gaat alle inzet die mogelijk is worden gepleegd om deze doelen te bereiken zodat "het getijde weer de rustige ademhaling is van het estuarium".
Ik citeer om de noodzaak aan te geven uit het rapport nog maar een zin want naast de natuur op het land bevindt het ecosysteem zich ook deels onder water: "onder water ligt de kern van het ecosysteem. Daar vindt de bulk van de primaire productie plaats, de voedselbron voor ALLE andere soorten. En de meeste schakels van de voedselketen leven onder water." Juist de onzichtbaarheid van dit zo essentiële ecosysteem brengt het gevaar met zich mee dat het tot nevenbelang wordt weggezet. Maar als deze basis wordt verwaarloosd zal het grote effecten hebben in de rest van de keten. Die keten bestaat uit voedselvoorziening en overlevingskansen voor vissen, vogels en andere dieren. Maar daarnaast raakt zorg voor het onderwater-ecosysteem ook direct aan onze belangen. Denk aan het opvangen van de effecten van klimaatverandering, het tegengaan van overstromingen, het zuiveren van water en lucht, het leveren van vruchtbare landbouwgrond.

In het rapport wordt ook gezegd: "Wanneer de vis- en schelpdierbestanden groter worden, zal bovendien de sportvisserij kunnen profiteren." Wij vinden dit een verontrustende uitspraak. Waarom zou je sportvisserij meer gelegenheid geven om hun zogenaamde hobby uit te oefenen? Wij zijn voorstander van het vissen zonder haakje. Dat is "hengelen" met als doel langs het water te zitten en te genieten van de omgeving, zonder daarbij dieren uit hun leefwereld op te vissen.

Tenslotte, ons antwoord op de vraag welke rol de provincie kan spelen om de problematiek in dit gebied op te lossen. De Partij voor de Dieren wil dat de ecologie centraal staat, het is immers de basis van al het andere. Daarom roepen wij GS op om in elk overleg het ecologisch belang te benadrukken, en de regeringen van Nederland en Duitsland te overtuigen van een zware inzet op natuurherstel . Het kompasdocument moet naast het kennisdocument onder de aandacht van beide regeringen worden gebracht. Verder zijn wij voorstander van het opstellen van een ontwikkelingsprogramma door GS met periodieke rapportage aan PS, zoals door de NMFG gesuggereerd is. In deze periodieke rapportages worden wij dan ook graag geïnformeerd over de ontwikkelingen rondom het Integraal Management Plan, en wat de visie van Duitsland is op het ecologische belang.