Dialoog­tafel gaswinning

Donderdag 30 januari hebben de kwartiermakers Wallage en van Geel het rapport ‘Aan tafel’ gepresenteerd over de inrichting van de dialoogtafel die samenhangt met de winning van aardgas in Groningen. De dialoogtafel is geadviseerd door de Commissie Meijer om het vertrouwen tussen enerzijds de inwoners van Noordoost-Groningen en anderzijds de NAM en het Rijk te herstellen.

Programma's
Voorzitter, de kwartiermakers Wallage en van Geel adviseren een dialoogtafel die tot gedragen besluiten kan leiden over de drie programmalijnen die in het rapport van de Commissie Meijer worden uitgewerkt:

• Veiligheid en toekomstzekerheid in het gebied;
• (Verbeteren) van de Kwaliteit van de woon- en leefomgeving;
• En een Duurzaam economisch perspectief voor de regio;
• De natuur, landschap, milieu, water, veiligheid, energie en leefomgeving.

Wat de partij voor de dieren betreft zijn ethische en maatschap­pe­lij­ke factoren zoals de verantwoordelijk­heid voor natuur en milieu en de verplichtingen tegenover toekomstige generaties, belangrijk en daarom zouden natuur, landschap, milieu, water en transitie naar hernieuwbare energie ook een volwaardige rol moeten spelen in de dialoog.

Randvoorwaarden
De Partij voor de Dieren vindt dat de tijd van praten achter ons ligt en dat het hoog tijd wordt voor actie en concrete maatregelen. Ook de Dialoogtafel moet niet een praatgroep worden, maar moet invulling geven aan de verschillende thema's. En voorzitter, daar hebben we enkele zorgpunten over. ToekomstBestendigheid, Samenstelling, bevoegdheden. Die zal ik kort benoemen en daarna met enkele randvoorwaarden komen.

Allereerst de toekomstbestendigheid
Voorzitter, er zijn een aantal randvoorwaarden die wij beperkend vinden voor de dialoog. De partij voor de dieren vindt het onbegrijpelijk dat geen van de maatregelen die door de Dialoogtafel zullen worden voorgesteld, zal leiden tot het dichtdraaien van de gaskraan. Daarmee zijn de voorstellen voor veiligheid, maar ook voor duurzaam economisch perspectief en leefbaarheid volgens ons niet toekomstbestendig.

Aardgas wordt gezien als een overbrugging naar een volledig duurzame energievoorziening. Maar hoe lang is die brug? Kortom, in welk energiebeleid past aardgaswinning? Wanneer er slechts van een minimale vermindering van de gaswinning sprake is, als dat al gebeurt, zullen we nog zeer langdurig met de gevolgen van deze gaswinning te maken hebben. Dat is in onze ogen niet bevorderlijk voor het herstellen van vertrouwen.

Wat ook niet goed is voor het vertrouwen is zijn enkele uitgewerkte voorstellen van de commissie Meijer. Denk bijvoorbeeld aan het “Voorbereiden van CO2-afvang (Carbon Capture) uit de gasketen, waarna CCS (Storage, opslag van CO2 in leeg geproduceerde gasvelden)” volgt. De regering heeft na grote protesten van de bevolking de ondergrondse CO2-opslag afgeblazen en het kan niet zo zijn dat een dergelijk plan op deze manier weer om de hoek komt kijken: dit vergroot het wantrouwen.

Bevoegdheden
Het is ons niet geheel duidelijk welke bevoegdheden de tafel krijgt. Volgens de Partij voor de Dieren zijn die bevoegdheden nihil. Nu zitten Rijk, NAM en provincie ook aan de Dialoogtafel en die zouden natuurlijk spijkers met koppen kunnen slaan. Kunt u toezeggen dat alle besluiten waar consensus over is zonder meer worden opgevolgd en uitgevoerd? En hoe wordt omgegaan met die gevallen waarin geen consensus is bereikt? Volgens het Besluit/akkoord komt dan het besprokene te vervallen. Betekent het dan dat dit punt genegeerd wordt? Want dat zou kunnen betekenen dat partijen in feite alle besluiten/gespreksonderwerpen kunnen frustreren? Hoe ziet het college dit? En belangrijker, hoe zou u dit op gaan lossen als het zich voordoet?

Is het college bereid om in tussentijdse rapportages aan de Staten ook de punten waarover geen overeenstemming is bereikt te beschrijven? Dat zou ons in ieder geval de mogelijkheid bieden om te zoeken naar andere oplossingen voor deze punten.

Samenstelling
De Dialoogtafel kan op verbetering zijn t.o.v. situatie waarin overheid alles 'van boven' regelt, en waar alleen formeel inspraak en bezwaar mogelijk is. Daarbij is een voorwaarde dat de dialoogtafel meer directe inspraak voor burgers oplevert.

Burgers worden in de voorgestelde samenstelling redelijk goed vertegenwoordigd. Toch zou het kunnen dat niet alle inwoners zich vertegenwoordigd voelen. Ook ‘Schokkend Groningen’ wil geen zitting hebben aan dialoogtafel. Zijn er nog meer partijen bekend die niet mee willen doen of niet zijn uitgenodigd, en hoe worden hun belangen meegenomen in de Dialoogtafel?

Daar komt nog bij dat de verschillende bestuurders in functie zijn, terwijl bewoners dit grotendeels onbetaald in hun vrije tijd doen? Financieel mag er geen ongelijkwaardigheid tussen de verschillende partijen bestaan. We zouden graag zien dat vertegenwoordigers allemaal over middelen kunnen beschikken om hun standpunten te onderzoeken en te onderbouwen en we dat bewoners een kleine vergoeding krijgen voor hun inzet.

Voorzitter, ook wij zien een risico dat tafel wordt gekaapt door bedrijven, met doorgewinterde lobbyisten, onderhandelaars en bestuurders. De bewoners zouden hierdoor letterlijk onderdrukt kunnen worden. Hoe voorkomen?

De motie van de VVD geeft daar invulling aan, maar neemt niet alle zorgen wel.

Schadevergoeding
Volgens Partij voor de Dieren kan de schadevergoeding met een nog op te starten dialoog vertraagd worden. Alle schadevergoedingen moeten zo snel mogelijk worden uitgekeerd, ongeacht de uitwerking hiervan aan de Dialoogtafel. Wij zouden daarom eigenlijk de financiële afhandeling uit de takenlijst van de Dialoogtafel willen halen. Dan kan de tafel zich over andere belangrijke zaken zoals veiligheid en preventie en verduurzaming buigen. We zouden bijvoorbeeld de overheden de schadevergoedingen kunnen laten voorschieten en dit vervolgens verhalen op de NAM. Dan hoeven gedupeerden daar geen zorgen meer over te hebben. Graag een reactie hierop van het college.

Randvoorwaarden
Voorzitter, De partij voor de dieren ziet een aantal randvoorwaarden waaraan zou moeten worden voldaan;

• Breed draagvlak en vertegenwoordiging
• Vooraf inventariseren wat de grenzen en voorwaarden zijn die alle partijen stellen.
• Op het moment dat de dialoog begint moeten de conclusies nog open zijn.

Want een dialoog om al genomen beslissingen te legitime­ren is in onze ogen absoluut niet zinvol.
Dank u wel.