Bijdrage Voor­dracht Strategie inzet Biogrond­stoffen

Voorzitter,

Wij danken de opstellers voor de uitwerking van de strategie, en zijn blij dat er op deze wijze invulling is gegeven aan de door onze partij ingediende motie en de wens van de Staten. Onze fractie is tegen het gebruik van biogrondstoffen als hout, oogstresten en mest voor het opwekken van energie. Wat hout betreft ziet het College dit ook zo, en er wordt erkend dat dit moet worden afgebouwd. Maar het College wacht ook rustig af wat er landelijk wordt besloten aangaande het gebruik van houtige biogrondstoffen voor energie. Het nieuwe regeerakkoord zet in op een uitfasering van houtige biomassa, maar er is nog geen tijdspad.

Zou het college bereid zijn namens de provincie Groningen een zienswijze bij het kabinet in te dienen om te pleiten voor een spoedige afbouw en stop op subsidies?

Hoe ziet het College de toekomst van RWE? Immers, zij maken grotendeels gebruik van houtsnippers van buiten de EU, iets dat volgens het regeerakkoord verboden gaat worden. Mogelijk gaat RWE dan inzetten op het verkrijgen van houtresten uit de EU. Daar kan concurrentie ontstaan voor de hoogwaardige toepassingen voor industrie en chemie. Welke actie gaat u ondernemen richting RWE en het Rijk, om te voorkomen dat energiecentrales het beschikbare hout wegkapen zodat biobased bedrijven achter het net vissen? Gaat die cascadering ook gelden voor energiereuzen?

Wij vinden het een gemiste kans dat in deze strategie niet serieus wordt gekeken naar het afbouwen van energie uit mest en oogstresten. U vindt vergisting een goede ‘verwaarding’ van mest en plantenresten. U kent groengas uit biogas zelfs het predicaat hoogwaardig toe. Mest is geen duurzaam geproduceerde grondstof, maar een afvalproduct van een zeer klimaatbelastende en natuurvernietigende industrie, de veehouderij. Ook wordt biogas ten onrechte als ‘CO2-vrij’ aangemerkt (door het ministerie1). Wij vinden het dan ook alarmerend dat 26% van de Groninger woningen van warmte kan worden voorzien middels dit bruine gas, én dat u dat wel een prima plan vindt. Kunt u aangeven of en zo ja in welke mate de provincie financiële steun geeft aan mestvergistingsprojecten?

Op 23 sept. j.l. is in de Tweede Kamer een motie van onze landelijke fractie aangenomen die ervoor moet zorgen dat mestvergisting wordt uitgesloten van SDE subsidie. In november werd een tweede motie aangenomen die opdraagt mestvergisting uit de kringlooplandbouw te weren. Wij willen het College oproepen om deze weg te volgen, en dus ook te stoppen met financiering en facilitering van groen gas uit mest. Graag een reactie van GS.

In de landbouw van de toekomst is er geen ruimte om mest te gebruiken voor energie. In een ware kringlooplandbouw worden zowel mest als oogstresten gebruikt om het land te voeden, en is de hoeveelheid mest in balans met de hoeveelheid grond, een werkelijk gesloten kringloop. Dat er in Nederland zó veel dieren gehouden worden dat we hiervoor heel veel veevoer (zoals soja) uit het verre buitenland moeten aanvoeren, staat volledig haaks op het principe van kringlooplandbouw. En dat we hier vervolgens blijven zitten met een enorm mestoverschot dat we dan maar gaan vergisten, exporteren, of illegaal op al zwaar overbelast land op brengen, is een schandaal op zichzelf.

Als de veestapel werkelijk verminderd wordt en er in Groningen serieus werk gemaakt wordt van kringlooplandbouw, welke rol ziet u dan weggelegd voor de mest? De omvangrijke financiële en bedrijfsmatige structuur die rondom mestverwerking is opgetuigd maakt afbouwen moeilijk. Het is een machtige sector waar miljoenen subsidie naartoe gaan. Afnemers worden afhankelijk gemaakt van groengas afkomstig van boerderijen. Het kan niet zo zijn dat de vee-industrie en de massale invoer van veevoer uit bijv. Zuid Amerika in stand moeten blijven om mestvergisters te voeden.

Oogstresten, maaisel, gft afval: voor al deze stoffen zijn hoogwaardigere toepassingen dan verbranden of vergisten. Zo kan maaisel worden gebruikt als plantaardige meststof, ter vervanging van dierlijke mest, een project dat u mede financiert. U kunt dus wel degelijk sturing uitoefenen en hierin keuzes maken.

Verder is onze fractie groot voorstander van het sluiten van kringlopen binnen de provinciegrenzen zodat we een goed beeld krijgen van de hoeveelheid grondstoffen die nodig zijn om ons niveau van leven te kunnen voorzien. Dat daarbij geconsuminderd en bespaard zal moeten worden is wat ons betreft vanzelfsprekend. Het is verder goed om te zien dat er door zowel provincie als Groninger bedrijven actief gezocht wordt naar hoogwaardige toepassingen van volledig circulaire biobased materialen in bijvoorbeeld de bouw en industrie.