Bijdrage Staten­ver­ga­dering Perspec­tiefnota 2025

Voorzitter,

We kijken terug op een bijzonder jaar. Afgelopen week waren we met een groot deel van deze Staten aanwezig in het Haagse, en daar werd pijnlijk duidelijk in wat voor gepolariseerd land we leven. Ministers die afstand doen van hun alter ego, hun tijdelijke masker opdoen waarmee zij willen verhullen, dat ze in hun eigen tijd anders denken over medelanders, en nu een andere zinsconstructie bedachten voor hun verachtelijke gedachtengoed. Internationaal staan we er gekleurd op met deze lieden, die zich openlijk uitspraken voor de omvolkingstheorie, een bedenksel uit de donkere Nazitijd, en wat dat opleverde kunnen onze ouders navertellen, indien ze nog leven. Mijn moeders gezin werd de grens over gejaagd om daar te gaan werken. Mijn vader maakte als jonge jongen mee dat hij in een bosje in Friesland geconfronteerd werd met bungelende lijken in stroppen aan bomen. Ik hoop van harte dat we in deze Staten in staat zullen blijven te onthouden wat die donkere tijd ons bracht, en dat wij er hier op alle mogelijke manieren proberen er samen uit te komen. Door elkaar respectvol te behandelen en naar elkaar te luisteren.

Mijn beweegreden om in de politiek te gaan had vooral te maken met water. Mijn voorliefde voor de Wadden en de eilanden. Bijvoorbeeld de rust van Stortemelk waar je je moet redden zonder elektriciteit en je mobiel. Waar gesprekken, spelletjes, boeken en de natuur je alles geven wat je nodig hebt. Ons geliefde UNESCO gebied, de Waddenzee, staat op vele manieren onder druk, waarmee de kraamkamer van vele dieren ongewis wordt. De gezondheid van mens, dier en natuur staan onder druk door de eindeloze reeks aan bedrijven die geen goede vergunning hebben en maar allerlei zware metalen blijven lozen in de Eems-Dollard en schadelijke stoffen uitstoten naar de lucht. Hier proberen we paal en perk aan te stellen en hier zullen we onophoudelijk mee doorgaan!

De watercrisis. Het is de nieuwste oudste crisis naast de stikstofellende, het gezondheidsinfarct waar we voor staan door de dubbele vergrijzing en door de krimp in deze regio. De Partij voor de Dieren staat voor het in samenhang oplossen van de crises waar we mee te maken hebben, al heb ik er hier slechts enkele genoemd. Een oplossing met een enorm gunstig effect is te stoppen met de bio-industrie die zorgt voor de mestcrisis waar we nu in zitten. Door dus te kiezen voor een forse krimp van de boerderijdieren in deze provincie. Een ander middel om snel uit de shit te komen is te kiezen voor biologische landbouw. Daar waar je geen gifstoffen en veel te veel meststoffen in het milieu brengt, hoef je ze er ook niet uit te halen. Voilà, wat een winst! Waterbedrijven zullen blij zijn met minder meststoffen in het water en minder gewasbeschermingsmiddelen, ofwel landbouwgif, in het oppervlaktewater. En de burger ook, want die hoeft niet op te draaien voor het opruimen van de vervuiling van de agro-industrie en de bedrijven. Ook de bouwsector zal blij zijn, las ik gisterochtend in de media, want ook daar kan men niet verder vanwege deze watercrisis.

Wat de Partij voor de Dieren wil is dat de gezondheid van haar inwoners de absolute topprioriteit krijgt. In februari verwees ik naar het onderzoek van de Universiteit van Wageningen waarbij de conclusie was dat bij Groningers en Friezen, waaronder 24 Stadjers de meeste bestrijdingsmiddelen in de urine zaten, gemeten in 11 landen. Glyfosaat, het middel dat Parkinson lijkt te veroorzaken, is in de grootste hoeveelheden aangetroffen. In het huisstof van de geteste mensen werden vaak meer dan 100 residuen van landbouwgif gevonden. De Partij voor de Dieren heeft een stroom aan vragen gesteld aan Gedeputeerde Staten en komt tot de conclusie dat het de provincie aan politieke wil en moed ontbreekt om de gezondheidsrisico's van landbouwgif eerlijk onder ogen te zien en hier consequenties aan te verbinden. Wij vinden het onbestaanbaar dat belangen van gangbare landbouw zwaarder wegen dan de gezondheid van onze inwoners. Wij willen af van de zoethouder dat het allemaal wel meevalt met de risico's van landbouwgif. Dat is aantoonbaar onjuist! Een cocktail van pesticiden is absoluut niet normaal, dat is juist een sluipmoordenaar. De Verenigde Naties hebben in 2022 niet voor niks het recht op een schone, gezonde en duurzame leefomgeving erkend als mensenrecht. Het is óók aan de provinciale overheid om zich hier met alle kracht voor in te zetten. De provincie zou meer kunnen doen zoals iets doen tegen de onder financiering van de bio landbouw, betere handhaving op spuitverboden en is het correct dat in de grondwatergebieden zoals Onnen-De Punt en Sellingen het strengst mogelijke regime geldt? De provincie zou zelf een goed voorbeeld kunnen geven door een Vereniging als Meten = Weten serieus te nemen en om als provincie afname van producten met gif niet langer toe te staan.

Daarom dien ik nu 3 moties in met de titels:

• Gezondheidsbelang voorop
• Biologisch en lokaal voor Groningen!
• Een gifvrij boeket is een echt geschenk

Tenslotte kom ik terug op een andere passie van onze fractie, bomen. En hier en nu in het bijzonder het programma Bos & Hout. Onze bossen zijn niet gezond. Deze week bleek dat de bomen niet bestand zijn tegen de lange droogte en de onophoudelijke regen. We moeten nu inzetten op een gezonde bodem en robuuste bossen omdat "meer groen een bijdrage levert aan klimaatadaptatie, de economie, de inrichting van de ruimte, de biodiversiteit en de leefbaarheid." Dit laatste is een citaat uit de tekst van de Perspectiefnota 2025.

Daarom dienen wij de volgende motieMotie volledige uitvoering programma Bos en Hout in die aanspoort tot volledige uitvoering van het programma Bos & Hout.

Voor zover.