Bijdrage Start­no­titie Transitie Programma Landelijk Gebied

Voorzitter,

Een spannende periode ligt voor ons. We worden als provincie gedwongen om ons landelijk gebied te onderwerpen aan een transitie, een fundamentele omslag.

Het college wil in gezamenlijkheid de puzzel gaan leggen. Hoe moet ons landelijk gebied eruit komen te zien? De rand van de puzzel is al gelegd en een groot deel van de puzzel wordt straks verder aangelegd door de uitkomsten van het landbouwakkoord.

We lopen als provincie weer aan de lijn van Brussel en Den Haag. En dat komt omdat we tot nu toe steeds geen keuzes hebben gemaakt. Steeds is er gekozen voor geitenpaadjes en zijn er geen fundamentele keuzes gemaakt. Het is slecht gesteld met onder andere de kwaliteit van water, de robuustheid van de natuur. De problemen zijn dusdanig ernstig dat we door de rechter zijn teruggefloten en dat de Europese Commissie duidelijke grenzen moet stellen.

Wat ons betreft hebben we een verplichting om te stoppen met de roofbouw op ons kleine stukje aarde voor korte termijn economisch gewin. In de oorspronkelijke definitie van duurzaamheid is het treffend vastgelegd, namelijk: laat de aarde voor volgende generaties beter achter dan zoals jouw generatie die heeft meegekregen.

In de Startnotitie staat vaak dat er keuzes nodig zijn. Maar met deze open deur komen we niet verder: we kunnen het maken van keuzes niet langer voor ons uit blijven schuiven. Als we serieus werk willen maken van een transitie, dan zal het roer nu echt om moeten. En dus moeten er nu al in de Startnotitie harde noten worden gekraakt.

Deze notitie vormt immers de basis om de komende maanden mee het gebied in te gaan. Krijgen we over drie maanden een concept gebiedsplan waarin in detail, en met meetbare/controleerbare doelen en een tijdspad wordt vastgelegd hoe dat herstel van natuur en waterkwaliteit en afname van stikstof en CO2 uitstoot helder wordt verwoord? En waarin een plan wordt gepresenteerd om de melkveehouderij in te krimpen?

Voorzitter, hierbij presenteren wij als Partij voor de Dieren, een 10-puntenplan voor de transitie van ons landelijk gebied. Graag horen wij van de gedeputeerde welk van deze punten straks worden meegenomen tijdens de (keuken)tafelgesprekken:

1. Wij pleiten voor een gesloten stikstofkringloop. Geen externe input van (niet-lokale) krachtvoer en kunstmest. Hiermee is in één klap het stikstofprobleem opgelost, want ‘wat er aan de voorkant niet ingaat, zal er aan de achterkant van de koe niet uitkomen’.

2. Een volledige overstap naar biologische landbouw in harmonie met de natuur is volledig grondgebonden: dit betekent een sterke extensivering en dus inkrimping van het aantal koeien in de bio-industrie.

3. Een complete afbouw van de niet-grondgebonden veehouderijtakken zoals pluimvee, varkens of geiten. Dit laatste is ook onvermijdelijk om dierziekten, zoals vogelgriep te voorkomen.

4. In een grondgebonden veehouderij is er weer respect voor het dierenwelzijn. Met grazende koeien in de wei in plaats van turbo-koeien in megastallen die worden misbruikt als een economisch productiemiddel en na 6 of 7 jaar topproductie moeten worden afgeschreven.

5. Voor het broodnodige herstel van de biodiversiteit moeten de doodse groene woestijnen met engels raaigras worden vervangen door een kruidenrijke vegetatie met klaver als natuurlijke stikstofbron voor lekker en gezond veevoer. Zonder een grootschalig herstel van bloemrijke graslanden zijn weidevogels ten dode opgeschreven (en is alle inzet en geld voor weidevogelbeheer voor niks geweest).

6. Herstel biodiversiteit (primair insecten!) betekent óók stoppen met het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en het verminderen van het gebruik van diergeneesmiddelen tot een absoluut minimum.

7. Tijdens de gesprekken moet aandacht zijn voor het behalen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Met de beëindiging van derogatie is dit nu het moment hierover te spreken.

8. Wij pleiten voor het voorkomen van veenoxidatie en bodeminklinking. De waterhuishouding moet maximaal worden ingericht op het vasthouden van gebiedseigen water en dus het verhogen van het waterpeil (Groningen als Spons).

9. Een geloofwaardige inzet van de provincie op natuur-inclusief beleid valt NIET te rijmen met het afschieten van ganzen en het moedwillig doden van andere dieren.

10. Voor de transitie van het landelijk gebied is veel rijksgeld beschikbaar. Laten we dit vooral óók gebruiken voor de aanleg van nieuwe natuurgebieden en het tegengaan van de verrommeling van het Groninger landschap, bijv. door het opruimen van leegstaande megastallen.

Ik nodig andere partijen ook uit: ga met ons in gesprek over het 10 punten plan zodat we écht perspectief kunnen bieden aan onze boeren.

Door een forse transitie aan te gaan en fundamenteel over ons landgebruik na te denken kunnen we lange termijn oplossingen bewerkstelligen. En die boeren, die laten we niet vallen. We hebben jullie hard nodig. No farmers no food. Maar ook: No nature, no farming.