Bijdrage econo­misch perspectief A7 / N33 regio

Voorzitter,

We leven in een ontzettend dichtbevolkt land waar de ruimte zeer schaars is. Elke vierkante meter grondgebied is in Nederland bestemd en wordt meer en meer bevochten. Tussen al dat geweld wil de Partij voor de Dieren van zich laten horen. Wij willen de stem van kwetsbare waarden vertegenwoordigen. In dit geval de waarde van natuur en voedselzekerheid.

We zijn dan ook verheugd om te lezen dat LTO Noord eenzelfde idee heeft als wij. LTO Noord vraagt in haar zienswijze aan de provincie om geen nieuwe avonturen aan te gaan en in te gaan zetten op het fascinating-programma en de eiwittransitie. Geen nieuwe XXL-bedrijven naar Groningen maar de vruchtbare polders behouden om toekomstbestendige landbouw te ontwikkelen. Of het nou de Oostpolder, de Tussenklappenpolder of de Eeksterpolder betreft; het gaat om vruchtbare grond die we ontzettend hard nodig hebben om de doelstellingen uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied te behalen.

Onze fractie is zeer onder de indruk van de inspraakreacties. Een dikke pluim voor al die honderden bewoners en organisaties, die zich sterk betrokken en medeverantwoordelijk voelen voor hun omgeving. En die zoveel moeite hebben gedaan om een goed onderbouwde inspraakreactie op te stellen om de kernwaarden van het landelijk gebied te beschermen. Net als eerder bij de Oostpolder laat ook dit onderwerp weer het grote belang én de meerwaarde zien van burgerparticipatie. Laten we deze dus bloedserieus nemen!

Het is dan ook een goede eerste stap van het college om alsnog een streep te zetten door de locaties Scheemda/Westerlee en Tussenklappenpolder voor de vestiging van XXL-bedrijven.

Maar heel teleurstellend is, dat het college toch nadrukkelijk de deur open wil houden voor dergelijke ruimteslurpers en hiervoor een alternatieve zoeklocatie aanwijst in de Eekerpolder.

Hiermee wordt zomaar voorbij gegaan aan de breed gedeelde visie in de samenleving, dat we dit soort megabedrijven hier gewoon niet moeten willen hebben.

Ik heb hierover drie vragen aan de gedeputeerde:

- waarom geeft u geen gehoor aan deze brede wens vanuit de samenleving?

- waarom krijgen de bewoners van Westerlee, Meeden en Scheemda wel een luisterend oor en worden de omwonenden van de Oostpolder in en rond Oudeschip in de steek gelaten?

- En tot slot: wat gaan die XXL-bedrijven per saldo bijdragen aan de brede welvaart in onze provincie?

De vraagstukken van deze tijd vragen om integrale oplossingen waar verder wordt gekeken dan de neus lang is. Zo’n 70% van het landgebruik in onze provincie is nu agrarisch. En wat ons betreft blijven die boeren zoveel mogelijk van dit land zelf beheren, maar dan op een natuurinclusieve wijze en voor plantaardig voedsel. Zonder een drastische versterking van de natuur komt het boeren ook steeds meer onder druk te staan gezien dat de groei van vele gewassen afhankelijk is van een rijk bodemleven en van bestuiving door insecten.

Op dit moment kampen we met een gigantisch tekort aan personeel, de SP refereerde hier al aan. De prognose is dat dit minimaal zo blijft. Waarom wordt er dan ingezet op grotere bedrijventerreinen? Dan kunnen we er zoals Groninger Belang voor kiezen om en bedrijven aan te trekken en vervolgens ook de werknemers uit het buitenland te halen. Maar we leven al op zo’n klein stuk land. Graag een reactie van de gedeputeerde en andere partijen die zich geroepen voelen hun kijk hierop te delen.

We sluiten ons aan bij het doel van het A7/N33 perspectief: het gaat toch om de bewoner, het gaat toch om die Groningse ondernemer, het gaat toch om de Groningse agrariër. Niet om Elon Musk of Jeff Bezos!

En voorzitter, nu heb ik het alleen nog maar gehad over perspectief voor boeren en versterking van natuur. Het aanjagen van meer economische groei gaat ook weer resulteren in meer uitstoot van CO2, terwijl wetenschappers zeer duidelijk zijn over de staat van de wereld in relatie tot het klimaat: zeer zorgwekkend.

Laat ik dan afsluiten met zeggen dat het ruimtelijk economisch perspectief van deze drie gemeentes niet vanuit economische ontwikkeling moet worden aangevlogen maar dat het beginsel moet zijn dat we leven binnen planetaire grenzen, waarbinnen brede welvaart voorop moet staan.

Tweede termijn:

Zoals wij in januari van dit jaar ook al opmerkten: We kijken momenteel naar een arbeidsmarkt waar er gigantische personeelstekorten zijn: in de kinderopvang, bij defensie, bij politie, aan ingenieurs, elektriciens, machinemonteurs, verpleegkundigen en softwareontwikkelaars, het openbaar vervoer en ga zo maar door. De NOS kopte in september dit jaar zelfs dat er personeelstekort is in alle beroepsgroepen. Dit bleek ook een belangrijke vraag te zijn geweest bij inwoners tijdens inloopbijeenkomsten. En dan lezen we dat het college op dit punt geen sluitend antwoord heeft en dat het moeilijk is om tot 2040 vooruit te kijken omdat de arbeidsmarkt grillig is. Ik ga dit college uit de droom helpen. In verband met vergrijzing gaat dat personeelstekort de komende jaren alleen maar toenemen. Vanaf 2025 neemt de groep 80-plussers sterk toe. In 2040, het hoogtepunt van het aantal 65-plussers, is naar schatting 26 procent van de bevolking 65-plusser, waarvan een derde ouder is dan 80 jaar. In 2012 waren er 686.227 mensen van 80 jaar of ouder, in 2040 zijn dat er 1.554.742. Dit zijn cijfers van het CBS. We weten dus één ding zeker: we hoeven als provincie niet in te zetten op het creëren van nieuwe werkgelegenheid, maar moeten juist investeren in omscholing.