Begroting 2015 Staten­ver­ga­dering

Voorzitter,

Voorzitter. In deze bijdrage willen wij concreet invulling aan het begrip duurzaamheid. Wij gebruiken graag de Zuidafrikaanse term voor duurzaamheid: volhoudbaarheid. Een term die de essentie goed weergeeft: streven naar een maatschappij en economische processen die op de lange termijn volhoudbaar zijn.

“De tijd van praten is voorbij. Nu moet er worden opgetreden.” Dit zei VN topman Ban Ki Moon op de nieuwe internationale top over de gevolgen van de klimaatverandering. Sinds de mislukte top in 2009 in Kopenhagen is het voor het eerst dat zo veel politieke leiders zich over de klimaatverandering buigen. Het is vast niet toevallig dat Oxfam Novib een nieuw rapport uit heeft gebracht waarin gevolgen van de klimaatverandering worden geschetst: in de afgelopen vijf jaar hebben de rampen die het gevolg waren van klimaatverandering 380 miljard euro gekost. Sinds 2009 zijn 650 miljoen mensen getroffen en ruim 112000 levens verloren gegaan door weerrampen. Oogsten raken vernield, voedselprijzen stijgen en miljoenen lijden honger. Iedereen weet eigelijk wel dat er wat moet gebeuren en heeft de mond vol over duurzaamheid, maar er worden weinig concrete stappen genomen. Mooi stuk! Maar niet volgens de wet van Max. Zou dit verder naar onderen plaatsen. En beginnen met duurzaamheid, dat is de kern van ons betoog.

Duurzaamheid. Een groot woord dat ook in deze begroting maar liefst 82 keer terugkomt. De begroting kan onze goedkeuring niet wegdragen, omdat het korte of slechts middel-lange termijn denken overheerst, en groei de kern blijft van de provinciale politiek. Het Planbureau voor de Leefomgeving presenteert in de Balans 2014 onlangs dat het niet zo best is met natuur, het milieu en de verduurzaming van de Nederlandse maatschappij. Zij stellen dan ook terecht: ‘De toekomst is nu’.

Er zijn om te beginnen praktische kansen om meer invulling te geven aan een duurzame provincie. Zo is uit onderzoek gebleken dat de huisbankier van de provincie Groningen, ABN Amro, zeer slecht scoort op een aantal belangrijke criteria van de Eerlijke Bankwijzer, waaronder dierenwelzijn en klimaatverandering. Wat blijkt is dat ABN Amro geen eerlijke bank is. Wij vinden dat deze bank niet past bij het duurzame karakter van de provincie Groningen waar het college naar zegt te streven. In navolging van het Rijk, waar een meerderheid instemde met het zoeken van een nieuwe huisbankier, roepen wij het provinciebestuur op om een andere bank te zoeken. Wij dienen hiertoe de volgende motie in. De provincie Groningen is overigens niet de enige die een dergelijke stap zou zetten. Ook in de Tweede Kamer is in juni dit jaar een soortgelijke motie van de PvdD aangenomen. Deze motie heeft daar brede steun gekregen van o.a. PvdA, SP, D66, CU en GL.

Er wordt wel geïnvesteerd in natuur. Dat is mooi, maar er moet wel tempo worden gemaakt. Wat weg is, komt niet meer terug. De natuur buiten de beschermde gebieden is een groot probleem, de biodiversiteit loopt hier nog steeds hard terug. De beschermde natuurgebieden kunnen dit niet opvangen. De huidige koers, die aanstuurt op meer intensieve melkveehouderij, zal leiden tot meer stikstof en meer natuurverlies. Wij zullen hier nog vaak op terugkomen. De gevraagde en ondertussen verkregen informatie over subsidies gangbare en biologische landbouw zullen we betrekken bij de bespreking toestand natuur en landschap in november.

Wij constateren dat de provincie, net als overigens het Rijk en Europa, grote sommen geld investeert in de visserijsector. Een deel van deze subsidies is er daadwerkelijk op gericht om te komen tot een selectievere visserij, dus minder bijvangst, en vismethoden die het waterleven minder schade toe brengen. Een ander deel van de gelden wordt simpelweg besteed aan instandhouding van een sector die niet levensvatbaar is. Voorbeelden zijn de 4 mln euro die wordt uitgegeven aan kadeverlenging, visserijloodsen en het promoten van nieuwe visproducten. Maar op is op. Denk aan het alarm over de waddenvis van vorige maand. Negentien natuuroganisaties waaronder het Wereld Natuur Fonds, de Waddenvereniging en it Fryske Gea pleiten voor meer bescherming van de Waddenzee. Als het visbestand in de Waddenzee zich niet binnen tien jaar heeft hersteld loopt de Werelderfgoedstatus van het gebied gevaar, waarschuwen zij. In plaats van visserij te stimuleren moet er volgens ons meer gekeken worden naar wat zeeën en meren aan ons leveren, in de vorm van ecosysteemdiensten zoals zuurstof en water. Ook zijn de wateren drager van recreatie, toerisme en natuurbeleving, en leveren als zodanig ook een belangrijke bijdrage aan de economie. De Partij voor de Dieren denkt dat een transitie van visserij naar ecologische en recreatieve functies van zeeën en meren noodzakelijk is. Hiertoe dienen wij de volgende motie in. Hierbij willen wij nog vermelden dat wij hopen dat het College ook in overleg gaat met andere kustprovincies over de visserij. En dat Groningen best het goede voorbeeld mag geven door als eerste serieus werk te gaan maken van een transitie.