Nieuwe stroom­kabels trekken door Groningen en de Wadden:

Er komt een megaoperatie aan die tientallen jaren gaat duren: onze halve provincie en de Wadden worden de komende jaren opengegraven om nieuw te bouwen windparken op zee van peperdure kabels en leidingen te voorzien. Onontkoombaar, zo klinkt het. Maar is dat wel zo? Er is namelijk een prima alternatief: kijk maar eens onder water.

Het halve noorden overhoop

Het bouwen van deze nieuwe windparken vraagt intensieve voorbereiding, zoals het aanleggen van een indrukwekkend netwerk van splinternieuwe kabels en leidingen om de opgewekte energie aan land te brengen. Gravers en bouwers komen daarbij onderweg natuurlijk van alles tegen: landbouwgronden, industrieterreinen, natuurgebieden Natura 2000, waaronder natuurlijk ook de Wadden en de eilanden. Een duizelingwekkend ingewikkelde operatie. De halve provincie moet op de schop. Zegt men.

Discussie met oogkleppen op

In de discussie daarover lijkt er slechts één vaste route en werkwijze mogelijk, waardoor het gepresenteerde megagraafplan als noodzakelijk wordt geframed. Omdat daardoor letterlijk het halve noorden overhoop gehaald wordt, roept dit nog veel vragen op. Eilanders van Schiermonnikoog hebben bijvoorbeeld al geprotesteerd tegen het brute ‘doorsnijden’ van het eiland en de bijkomende schade voor hun rust en unieke natuur. Bovendien kost het verschrikkelijk veel geld. Maar het kan anders.

Gebruik bestaande infrastructuur

Het goede nieuws is namelijk, dat er een uitstekend alternatief klaarligt, onder water: de talloze gasleidingen die al op de zeebodem liggen om gas aan land te brengen. Deze leidingen zijn namelijk uitstekend geschikt om ook waterstof te transporteren, al dan niet in combinatie met gas (1).1

Pierre Bartholomeus, de directeur van Noordgastransport (NGT), zegt hierover dat de Nederlandse overheid 70 GW aan wind op zee wil gaan opwekken. Die energie bestaat niet alleen uit stroom, maar ook uit waterstof. De opgewekte energie kan bij het windmolenpark op zee worden omgezet in waterstof op een platform, vergelijkbaar met bestaande gasplatforms. Dat gas kan dan via een gasleiding naar de vaste wal vervoerd worden. Eén gasleiding kan evenveel energie transporteren als zeven elektriciteitskabels. 2 Bartholomeus: “Kortom, waterstof en het hergebruik van bestaande gasinfrastructuur zijn essentieel voor de energietransitie.” Waarom gaan we dan een compleet stelsel van nieuwe gasleidingen bouwen terwijl ze ook aangepast kunnen worden? Dat kán namelijk gewoon, het is duurzaam, het scheelt veel kostbaar grondwerk en vernieling van landschappen. En het is goedkoper.

Onderzoek naar gebruik bestaande leidingen

In de Kamerbrief “Windenergie op zee 2030-2050” (nov 2022/EZ)(2) werd ook de vraag besproken of bestaande gasleidingen op zee geschikt zijn voor transport en opslag van de op zee geproduceerde waterstof. Met als antwoord van toenmalig minister Jetten: “Daarom heb ik onlangs een onderzoek opgestart om uit te zoeken wat het potentieel is voor het hergebruiken van bestaande gasinfrastructuur op de Noordzee voor waterstof. Hierbij houd ik rekening met de functie die deze infrastructuur nog zal hebben de komende jaren om ook aardgas vanuit de Noordzee aan land te brengen. Ik verwacht de uitkomsten van dit onderzoek in het najaar.”

Zienswijze: Pas op de plaats

Wij vinden dat nu al besluiten over het trekken van nieuwe stroomkabels (en later buisleidingen) voorbarig is. Er is een alternatief dat natuurvriendelijker, sneller, goedkoper en minder invasief is. Dat zal op zijn minst eerst grondig onderzocht moeten worden, wat overigens al in 2022 is aangekondigd door toenmalig minister Jetten.

Stijn ten Hoeve

Fractievoorzitter Partij voor de Dieren Provinciale Staten Groningen

1. https://noordgastransport.nl/nl/slim-hergebruik-van-gasleidingen-versnelt-de-energietransitie/ (mrt 2025)
2. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://open.overheid.nl/documenten/ronl-b34f5ea2f405a4b9dbdfe676288ace0736599264/pdf (sept 2022)
3. file:///media/fuse/drivefs-23586c7dbb1173b4d74362f00d872375/root/PAWOZ/Pilotproject%20elektrolyse%20bij%20wind%20op%20zee%20in%202025%20van%20start%20_%20Energeia.mhtml (juni 2024)
4. https://www.gasunie.nl/expertise/waterstof/hyway-27 Eindrapport: 'Waterstoftransport via het bestaande gasnetwerk? (juni 2021)
5. https://www.airproducts.co.jp/equipment/psa-hydrogen-purification (download PSA experience list)