Bezoek Noor­de­lijke lijst­trekkers aan koei­en­rusthuis

Zandhuizen -door Annemarie van Gelder

Dat koeien individuen zijn. Dat koeien eigenlijk niet gelukkig zijn in kuddes die uit meer dieren bestaan dan een stuk of vijftig. Dat een koe in een nieuwe groep wel een jaar nodig heeft om te aarden, om vrienden te worden met haar soortgenoten. Dat koeien in grote melkveebedrijven eigenlijk voortdurend in stress leven omdat ze hun stalgenoten niet goed leren kennen. Dat ze door hun hoge melkproductie gedoemd zijn non-stop te eten om niet omver te vallen. Relaties opbouwen met andere dieren is onmogelijk. Want iedere dag worden er dieren bijgebracht of afgevoerd. En dat terwijl een koe is een sociaal wezen is, net als de mens.

Dat alles leerden de Noordelijke lijsttrekkers van de Partij voor de Dieren op 6 februari bij hun bezoek aan het koeienrusthuis De leemweg in Zandhuizen (Fr). In de aanloop van de Provinciale Statenverkiezingen gingen lijsttrekker Madzy van der Plaats uit Overijssel, Peter Riksma uit Drenthe, Anja Hazekamp uit Groningen en Annemarie van Gelder uit Friesland daar op bezoek.

Tijdens de rondleiding door eigenaar Bert Hollander kwamen niet alleen voedsel, mest en de gezondheid van de dieren aan de orde, maar ook de psychische aspecten van koeien. Dingen die de meeste mensen niet weten. De koe die van een kinderboerderij kwam, bijvoorbeeld. Stond daar te boek als een dier dat zich graag liet knuffelen. “Onzin,” zegt Bert Hollander. ”Nu zij hier woont, merk je pas hoezeer zij bang is voor mensen. Ze trekt zich liever terug. Dat ze zich graag liet ‘knuffelen’, zoals ze dat daar zeiden, kwam alleen omdat ze geen kant op kon.” Koeien voelen de emoties van mensen haarscherp aan, zegt Bert. Hij heeft gasten die ontsnapt zijn aan het slagersmes of de zogenaamde verdovingsspuit. “Ik hoef maar met mijn injectiespuit langs te lopen en ze gaan op tilt.” Dieren die opgejaagd of achternagezeten zijn door mensen, blijven hun leven lang wantrouwig. “En het is ook niet zo dat ze zich, zodra ze hier zijn, op hun gemak voelen. Ze snappen niet wat er met hen omgesold wordt. Het duurt gewoon een tijd voordat ze zich ook hier op hun plek voelen.”

De veertig koeien en stieren bij Bert Hollander vormen zonder het te weten een gezegende elite in de koeienwereld. Nergens in Nederland of zelfs in Europa is een ander koeienrusthuis. De soortgenoten van de gasten van Bert Hollander treft een heel ander lot. Dat van koe in een melkveebedrijf of vleeskoe in een mestbedrijf. Het einde is in elk geval nooit leuk. Alleen koeien die in een diervriendelijk biologisch bedrijf leven, hebben voor hun einde nog iets van een echt dierenleven met soortgenoten en familiebanden. De dieren bij Bert Hollander hebben allemaal een verschillende achtergrond. Sommigen komen van opgeheven boerenbedrijven waarbij de boer alle andere dieren heeft verkocht, maar die ene koe om speciale redenen een goede oude dag wil bezorgen. Andere dieren zijn ontsnapt bij het slachthuis of daarvan gered door een bezorgde burger.

Bikkel, bijvoorbeeld, is het stiertje dat afgelopen jaar door de Partij voor de Dieren geadopteerd is, nadat het van een kinderboerderij naar een mestbedrijf overgebracht was. Doortje en haar dochter Jane zijn door de werkgroep Friesland van de Partij voor de Dieren geadopteerd. Doortje was een koe die niet zwanger kon raken. Ze werd door haar eigenaar bij het slachthuis afgeleverd. Toen ze werd vrijgekocht en bij Bert Hollander terechtkwam, bleek ze drachtig. Bert: “Ze snapte niets van haar kalf! Koeien in de bio-industrie zien hun eigen kalveren nooit en voor Doortje was het een hele schok. Het duurde een hele tijd voordat ze snapte hoe ze moeder moest zijn. Nu is Jane tien maanden en Doortje is de liefste moeder die je je maar kunt voorstellen.”

Op de Leemweg in Zandhuizen is een koe nog een individu. Sommige koeien hebben indrukwekkende gedraaide horens, andere wijduitstaande. En bij sommige zijn de hoorns verwijderd, omdat ze uit de bio-industrie vandaan komen, waar deze verwijderd worden om verwondingen in de drukke loopstallen te vermijden. De koeien bij Bert Hollander hebben een eigen geschiedenis en een eigen gezicht. Hun koppen zijn breed of smal, groot of klein, de kleuren gevarieerd, hun gedrag onderscheidend. De een is nieuwsgierig, de ander brutaal.

Na afloop van het bezoek waren de vier lijsttrekkers het erover eens dat we een grote fout begaan om dieren alleen als productiemiddelen te beschouwen. We zouden veel meer mededogen en respect moeten hebben voor de kwaliteit van de levens van onze medeschepselen.